• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany

Szydło

  • narzędzie kolne, narzędzie
Szydło
804
114
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • narzędzia
  • narzędzia > narzędzie kolne
  • szydła
  • wczesne średniowiecze

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/12577
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany
  • NazwaSzydło
  • Czas powstaniawczesne średniowiecze
  • Technikakowalska / kucie, struganie
  • Materiałżelazo; materiał organiczny > materiał pochodzenia roślinnego > drewno
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 14.2 cm (wysokość)
      • 1.4 cm (szerokość)
      • 8.168 g (masa)
  • Kolekcjaśredniowiecze
  • Miejsce zebrania w terenieJarszewo (Europa; Polska; województwo zachodniopomorskie; powiat kamieński; gmina Kamień Pomorski)
  • Sposób nabyciabadania wykopaliskowe
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Szydło żelazne w drewnianej oprace. Oprawka zdeformowana, pierwotnie okrągła w przekroju, z wyraźnie podkreślonymi zakończeniami, bez zdobienia powierzchni. W górnej części oprawki widoczna końcówka szydła. Szydło okrągłe w przekroju

Szydło jest narzędziem jednoznacznie kojarzącym się z wykonywaniem przedmiotów użytkowych z garbowanej skóry. Z biegiem czasu stało się synonimem pracy szewca. W podręcznym zestawie narzędzi wiążących się z obróbką skóry znajdują się ponadto noże z różnorodnie ukształtowaną głownią i uchwytem, igły, drewniane i kamienne gładziki, kopyta szewskie oraz szydła – proste i zakrzywione. Z badań wykopaliskowych znane są okazy kościane, rogowe, a także żelazne i tylko sporadycznie brązowe. Najprostsze do wykonania i zarazem najliczniejsze są szydła z zaostrzonych kości zwierzęcych. Zróżnicowanie tych narzędzi wynika przede wszystkim z jakości i wielkości użytego surowca, a także od częstotliwości napraw ostrza stopniowo tępionego w trakcie użytkowania. Znacznie rzadsze są szydła rogowe, najczęściej wykonane poprzez zaostrzenie naturalnych parostków – poroża samca sarny. Dość powszechnie, do prac wymagających większej precyzji, używano szydeł żelaznych, zaopatrzonych w drewniane trzonki, czasem wzmacnianych u nasady rogowymi pierścieniami-oprawkami. To właśnie szydła żelazne w powszechnej opinii łączy się z wytwórczością skórzaną. Wykonywano nimi otworki w skórze, przez które następnie była przeciągana nić. W zależności od grubości skóry używano szydeł o różnych średnicach kolca (z okrągłym kolcem) i zróżnicowanych przekrojach (z reguły z kolcem owalnym). Różnice dotyczą nie tylko długości i kształtu części „pracującej”, ale też trzonka-uchwytu. Niektóre szydła żelazne zaopatrzone były w trzpień, który był wbijany w drewnianą rączkę, prostą lub profilowaną, którą często ozdabiano motywami geometrycznymi, a niekiedy wzorami zaczerpniętymi ze sztuki skandynawskiej.

Anna Bogumiła Kowalska

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin