- Czcionka:
- Kontrast:
Fotografia barwna pod pleksi na dibondzie z nocnym przedstawieniem Góry Trzech Krzyży w Szydłowcu. Skąpana w mroku, piaszczysta droga prowadząca pod górę w kierunku rozświetlonego centrum kompozycji z trzema krzyżami i widoczną od tyłu sylwetką zbliżającego się do nich białego kota.
W pracach Leszka Golca (ur. 1959) i Tatiany Czekalskiej (ur. 1966), takich jak seria fotografii „Wearing White Vege Fur Petformance for Photography” (Nosząc białe wegańskie futro. Petformance dla fotografii) z 2009 roku, kluczową rolę pełni zwierzę i sposób jego przedstawiania. Projekty artystów wpisują się tym samym w długą historię ewolucji wyobrażeń zwierząt w sztuce. Od paleolitycznych malowideł naskalnych, po dzieła postmodernistyczne wizerunki zwierząt są stale obecne w ludzkiej twórczości. Siła ich atrakcyjności wynika z niegasnącej potrzeby człowieka by określić relacje pomiędzy sobą a światem istot nie-ludzkich. Na przestrzeni wieków zwierzęta w sztuce nie stanowiły jednak celu samego w sobie. Pojawiały się jako symbol i metafora, pełniąc rolę poręcznych narzędzi pozwalających ludziom opisywać relacje i emocje kształtujące ich własny świat. Obecnie, kiedy od końca lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku mówi się o tzw. „zwrocie zwierzęcym” w kulturze, zwierzę zaczyna być postrzegane jako podmiot, a nie wyłączenie przedmiot ludzkiej refleksji, a sztuka staje się jedną z form poszukiwania nowej formuły międzygatunkowych relacji. Golec i Czekalska, wpisują się w ten nurt podejmując wysiłek „przepracowania” dotychczasowych schematów. W dziełach tworzonych wspólnie ze zwierzętami pozwalają dostrzec twórczy charakter ich aktywności i wpływ na ostateczny efekt wspólnie realizowanego dzieła. Częstymi partnerami ich artystycznych projektów są koty, tak jak w przypadku „Wearing White Vege Fur Petformance fot Photography”, gdzie kot-weganin odgrywa pierwszoplanową rolę Petformera. Tworząc neologizm oparty na zbitce dwóch anglojęzycznych słów – pet (zwierzątko domowe) i performer (wykonawca, w słowniku sztuki współczesnej artysta posługujący się w procesie tworzenia dzieła własnym ciałem), Golec i Czekalska pokazują, jak zmiana sposobu mówienia o zwierzętach może wpłynąć na zmianę sposobu myślenia o ich cechach, zdolnościach i miejscu w świecie.
Magdalena Lewoc
