• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
warsztat wirtemberski (rzeźbiarz)

Piękna Madonna

  • sztuka sakralna, rzeźba
Piękna Madonna
828
114
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • alabaster
  • cystersi
  • kulty > kult maryjny
  • sztuka sakralna
  • religia (wierzenia)
  • gotyk
  • Regina Coeli

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/Szt/74
  • Autor/Wytwórcawarsztat wirtemberski (rzeźbiarz)
  • NazwaPiękna Madonna
  • Miejsce powstaniaWirtembergia (region historyczny; Europa; Niemcy)
  • Czas powstania[data dookreślenie] > około 1440
  • Technikazłocenie, rzeźbienie, malowanie
  • Materiałpolichromia; alabaster; złocenia
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 60 cm (wysokość)
      • 26 cm (szerokość)
      • 15 cm (głębokość)
  • Kolekcjasztuka średniowieczna
  • Miejsce zebrania w terenieBukowo Morskie, kościół
  • Sposób nabyciapozyskanie własne
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Dawnej
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Rzeźba pełnoplastyczna wykonana z dwóch bloków alabastru. Przedstawia stojącą Marię z Dzieciątkiem. Niska sylwetka Marii upozowana jest na kształt litery „S”, w lekkim kontrapoście. Postać ubrana jest w długą białą suknię i obszerny złocony płaszcz, którego fragment przerzucony przodem układa się w dwie wydatne festonowe fałdy. Gęsto udrapowane szaty modelowane są miękko. Maforium, tylko częściowo zasłaniające falujące włosy Marii, opada na ramiona. Długie, szczupłe palce uniesionych dłoni Marii podtrzymują leżące przy Jej piersi nagie Dzieciątko trzymające oburącz jabłko. Charakterystyczne łagodne rysy postaci: okrągłe głowy, płaskie szerokie twarze o pełnych policzkach, wypukłych oczach, wąskim nosie i drobnych ustach w lekkim uśmiechu, a także włosy Dzieciątka ułożone w stożkowe loczki przylegające do głowy. Tylna część figury opracowana schematycznie. Szczyt głowy Marii ścięty ku tyłowi, gładko opracowany, z centralnym otworem. Części figury łączą się za pomocą szerokiego drewnianego trzpienia.

Alabaster jest minerałem o szczególnych właściwościach rzeźbiarskich i walorach estetycznych. Charakteryzuje się przezroczystością i miękkością, a dzięki bieli i delikatności bywał porównywany z kobiecym ciałem. Dobrze imitował kość słoniową i marmur. O popularności tego surowca decydowała łatwość obróbki i możliwości uzyskiwania różnorodnych efektów rzeźbiarskich. Moda na przedmioty z alabastru zapoczątkowana w kręgu dworu francusko-burgundzkiego w XIV wieku promieniowa na obszary Niderlandów i Niemiec.

Alabastrowa figura Pięknej Madonny z Dzieciątkiem wykonana została w warsztacie południowoniemieckim około 1440 roku. Warsztat, być może wirtemberski, specjalizował się w produkcji tego typu figur, o czym świadczą zachowane w kolekcjach muzealnych analogiczne okazy. W nieokreślonym czasie rzeźba została sprowadzona na Pomorze przez cystersów z Bukowa Morskiego. Kult Marii jest szczególnie bliski cysterskiej formule zakonnej. Jej szczególne znaczenie jako figury kultowej w bukowskim klasztorze poświadcza fakt, że niemal 100 lat później rzeźba w nowej oprawie została ustawiona na ołtarzu głównym. Późnogotycki ołtarz wykonany z drewna dębowego w formie poliptyku został ufundowany przez ostatniego opata Henricusa Kresse tuż przed kasatą klasztoru (1535). Piękna Madonna ustawiona na postumencie zajęła centralne miejsce ołtarza pośród rzeźbionych wizerunków świętych. Otrzymała wówczas nową gotycką koronę i rangę Królowej Nieba (Regina Coeli). Poświęcenie ołtarza głównego Marii – najważniejszej patronce zakonu – jest typowe dla fundacji kręgu cysterskiego.

Kinga Krasnodębska

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3, Szczecin