Głowa starego mężczyzny (dawniej: Głowa brodatego starca w zawoju / Głowa starca w turbanie)

• Sygnatury / Napisy / Znaki
  • 1. Pieczęć:
  • pieczęć okrągła, brunatna z napisem w otoku i głową gryfa w lewym profilu w polu:
  • Museum Stettin
  • ; Museum der Stadt Stettin (1913-1945)
  • 2. Napis:
  • ptak RO SA:
  • ; nieznany
  • 3. Znak wodny:
• Kolekcjarysunek włoski
• Sposób nabyciapozyskanie własne
• Odpowiedzialny działDział Sztuki Dawnej
• WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Rysunek w układzie pionowym na karcie niebieskiego papieru weneckiego w kształcie prostokąta. Szkic głowy starca w zawoju zwróconej w trzech czwartych w prawo. Twarz ze zmrużonymi oczami i zapadniętymi policzkami, okolona rzadką, sztywną "kozią" brodą, otoczona jest wysokim, stojącym kołnierzem. Głowę mężczyzny okrywa zawój tworzący odwiniętą fałdę wokół wysokiego czoła. Rysunek wykonany kreskami o zróżnicowanej szerokości i długości w zależności od motywu, który modelują.

Rysunek przedstawia głowę mężczyzny nakrytą fantazyjnym zawojem i wystającą z wysokiego grubego kołnierza, o ascetycznych rysach twarzy, z „kozią” brodą. Geometryzujące opracowanie formy mogłoby wskazywać na innego autora, ale zdaniem Georga Knoxa, wybitnego angielskiego badacza twórczości rodziny osiemnastowiecznych weneckich artystów, ten szkic wykonał Giambattista Tiepolo. Argumentem na korzyść tej tezy jest sposób pracy kredkami, pełen lekkości i subtelności. Według Knoxa o autorstwie Giambattisty decyduje również występowanie tego typu motywu w jego malowidłach, takich jak freski o tematyce mitologicznej w Villi Valmarana koło Vicenzy, malowane w 1757 roku. Przykładem jest głowa mężczyzny stojącego jako czwarty po lewej stronie fresku Ofiara Ifigenii w tzw. Pokoju Ifigenii. Inny przykład to głowa halabardnika na fresku Eneasz przedstawiający Dydonie Kupida odzianego w strój Askaniusza, wykonanym w tzw. Pokoju Eneasza w tej samej willi. Szkic narysowany czarną i białą kredką na cienkim niebieskim papierze weneckim ze znakiem wodnym papiernika: ptakiem i literami RO SA nosił też inny tytuł: Głowa brodatego starca w zawoju. Należy do zespołu 36 prac Tiepolów przechowywanych obecnie w Gabinecie Grafiki Muzeum Narodowego w Szczecinie. Zakupił je szczeciński prawnik Johann Theodor Müller, który w okresie tworzenia się szczecińskiego Muzeum Miejskiego w początkach XX wieku, w odruchu patriotyzmu, przekazał cały zbiór zbiorów Gabinetu Rycin. Po drugiej wojnie światowej szkice Tiepolów znalazły się w Związku Radzieckim. Dopiero w latach 1973 i 1984 powróciły do Szczecina, do Gabinetu Grafiki Muzeum Narodowego.

Ewa Gwiazdowska