• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
warsztat gotlandzki (rzeźbiarz)

Kapitel z przedstawieniem czterech apostołów

  • kapitel, kolumna, płaskorzeźba, rzeźba
Kapitel z przedstawieniem czterech apostołów
644
80
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • klasztory > klasztory cystersów
  • Kołbacz
  • cystersi
  • zamki > zamek w Szadzku
  • sztuka romańska
  • sztuka wczesnogotycka
  • Gotlandia

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/Szt/156
  • Autor/Wytwórcawarsztat gotlandzki (rzeźbiarz)
  • NazwaKapitel z przedstawieniem czterech apostołów
  • Czas powstania1330 - 1340
  • Technikarzeźbienie
  • Materiałwapień gotlandzki
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 44 cm (wysokość)
      • 52 cm (szerokość)
  • Miejsce zebrania w tereniezamek w Szadzku
  • Sposób nabyciapozyskanie własne
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Dawnej
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Kapitel blokowo-kielichowy, rozszerzający się ku górze, wykuty z jednego kawałka kamienia. Okrągłą podstawę otacza wałek o profilu trójkątnym. Zwieńczenie w formie szerokiej czworobocznej płyty abakusa o krawędziach profilowanych wałkiem i wklęską. Na osi każdego boku półplastyczne przedstawienie frontalnie ukazanych postaci Apostołów: Piotra, Pawła, Bartłomieja i Jakuba Starszego. Pomiędzy nimi duże liście palmetowe dekoracyjnie ułożone na narożnikach. Postaci o dużych głowach i dość smukłej budowie, trzymają atrybuty. Długie tuniki i płaszcze o pofałdowanej powierzchni przylegają do sylwetek. Charakterystyczne zdobienie krawędzi szat podwójnym wałkiem i symetrycznie ułożone falujące fryzury. Relief półplastyczny, światłocieniowy. Tło opracowane gładko. Jedno z naroży kapitela uszkodzone. Liczne pęknięcia i ukruszenia na powierzchni kamienia. Pod spodem centralne wgłębienie do umocowania trzpienia łączącego kapitel z trzonem.

Kapitel o blokowo-kielichowym kształcie, typowym dla sztuki romańskiej, zdobiony jest płaskorzeźbionymi przedstawieniami figuralnymi stylistycznie odnoszącymi zabytek do sztuki gotyckiej. Wraz z innym kapitelem przedstawiającym czterech apostołów został znaleziony w ruinach zamku w Szadzku. Przyjmuje się, że kapitele znalazły się tam wtórnie, a zostały przewiezione na początku XVIII wieku jako materiał budowlany do odbudowy zamku. Ze względu na tematykę przedstawień oraz formę i stylistykę nawiązującą do grupy kapiteli kołbackich, ich pierwotne pochodzenie wiązane jest z klasztorem cysterskim w Kołbaczu. Przedstawienie o tematyce rodzajowej ukazuje mnichów w czasie przygotowania pożywienia i posiłku. Narracja odsłania kolejne epizody: mnicha, który wraz z mniejszym pomocnikiem krzątają się wokół kotła zawieszonego nad paleniskiem, mnicha przenoszącego naczynie z jedzeniem z kuchni do refektarza i dalej – główną scenę spożywania posiłku. Dwóch mnichów zasiada przy stole, przy którym stoi częściowo zachowana postać kolejnego mnicha, zgodnie z zasadami zakonu pełniącego funkcję lektora czytającego podczas posiłku. Na uwagę zasługuje humorystyczny element obyczajowy. Przy stole ukazany został piesek wspinający się na obrus i domagający się swojej porcji jedzenia. Kapitel, ze względu na tematykę, pierwotnie mógł zdobić kolumnę unosząca sklepienie w klasztornym pomieszczeniu refektarza, gdzie mnisi wspólnie spożywali posiłki.

Kinga Krasnodębska

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3, Szczecin