• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany

Miecz dwuręczny typu XVII (Oakeshott)

  • miecz dwuręczny
Miecz dwuręczny typu XVII (Oakeshott)
276
54
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • miecznictwo
  • Księstwo Pomorskie, państwo historyczne (Pomorze Zachodnie)
  • walka
  • wojny
  • militaria
  • krzyże > krzyż (symbol)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/Rz/4017
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany
  • NazwaMiecz dwuręczny typu XVII (Oakeshott)
  • Miejsce powstaniaNiemcy (Europa)
  • Czas powstaniaokoło 1390 - 1450
  • Technikakucie, cyzelowanie
  • Materiałstal
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 125.5 cm (wysokość)
      • 18.1 cm (szerokość)
      • 1200 g (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Znak:
    • znak krzyża łacińskiego, S przekreślone z rozwidleniami na końcach:
  • Kolekcjamilitaria
  • Sposób nabyciadawne zbiory muzeum
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Dawnej
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Miecz według typologii Oakeshotta jest typu XVII, T, 9. Głownia zwężająca się ku sztychowi jest dwusieczna, ze zbroczem, a w przekroju romboidalna. Jelec jest wygięty łukiem ku głowni, a z jednej strony ułamany. Pozostałe ramię rozszerzające się na końcu jest o przekroju prostokątnym. Trzpień jest długi, zwężający się ku głowicy i pozwalający uchwycić broń dwiema rękami. Okładzina rękojeści nie zachowała się w tym egzemplarzu. Głowica jest wielościenna, wydłużona ku podstawie.

Wydłużenie trzonu było kolejnym etapem ewolucji miecza jednoręcznego. Taka rękojeść umożliwiała chwyt obiema rękami, jedna zaciskała się na trzonie, druga wspierała się o głowicę. Miecz tego typu od XIX w. potocznie nazywa się półtoraręcznym, choć bronioznawcy i historycy uznają to określenie za niepoprawne. Wprowadzenie jeszcze dłuższego trzonu umożliwiło chwytanie go dwiema rękami. Miecze o takim chwycie nazywa się dwuręcznymi. Zwężenie szerokości głowni w długich mieczach ułatwiało natomiast zadawanie sztychów (pchnięć) i umożliwiało przebijanie kolczug oraz wkłuwanie w łączenia pomiędzy blachami zbroi płytowych.

Techniki fechtunku mieczami długimi zaprezentowano w średniowiecznych manuskryptach z XIV i XV w., m.in. Johannesa Liechtenauera (czynny około 13501400) i Hansa Talhofera (około 1410 – około 1490). Ukazano w nich nie tylko operowanie klasycznymi pchnięciami i cięciami, ale również technikę polegającą na wykorzystaniu siły przeciwnika. Przypominała ona zapasy, w których jedną rękę kładziono na trzonie, a druga, w rękawicy wspierała się na głowni miecza.

Prezentowany, dwuręczny miecz z wygiętym, ułamanym jelcem ma zdobioną głownię dwoma powtórzonymi obustronnie znakami. Jest to krzyż z podstawą w formie zbliżonej do dwóch pagórków, odczytywany przez znawców jako symbol Golgoty oraz litera „S” zakończona widełkami i przekreślona pośrodku pionową kreską. Aby je zobaczyć, trzeba się przyjrzeć, gdyż płaz głowni pokryty jest licznymi wżerami pokorozyjnymi.

Justyna Bądkowska

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3, Szczecin