• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Magistrat miasta Darłowa; L. Chr. Lauer, Norymberga (1860- )

10 fenigów

  • moneta zastępcza
10 fenigów
256
42
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • inflacja w Niemczech (1914-1923)
  • inflacja
  • herby > herby miejskie > herb Darłowa
  • ośmioboki
  • godła > rybogryf (godło)
  • symbole > corona muralis (symbol)
  • rzeki
  • wojny > wojna światowa (1914-1918)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/N/15951
  • Autor/WytwórcaMagistrat miasta Darłowa; L. Chr. Lauer, Norymberga (1860- )
  • Nazwa10 fenigów
  • Miejsce powstaniaNorymberga (Niemcy); Pomorze, prowincja historyczna (Rzesza Niemiecka)
  • Czas powstania1901 - 1925
  • Technikabicie
  • Materiałżelazo
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 20.1 mm (wysokość)
      • 20.1 mm (szerokość)
      • 2.75 g (masa)
  • Kolekcjapomorskie pieniądze zastępcze
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie (1945- )

Moneta ośmioboczna. Awers: w polu w perełkowej obwódce herb Darłowa (na gotyckiej tarczy herbowej, nad zbiegającymi się nurtami rzek Wieprzy i Grabowej rybogryf w lewo), tarczę wieńczy Corona muralis z kołem młyńskim, poniżej, pod tarczą herbową znajduje się pięcioramienna gwiazdka pomiędzy punktami, kompozycyjnie uzupełniająca napis w otoku: STADT RÜGENWALDE, całość otoczona zewnętrzną obwódką perełkową. Rewers: w polu nominał 10 PFENNIG, powyżej pomiędzy pięcioramiennymi gwiazdkami napis po łuku: NOTGELD, całość w perełkowej obwódce.


Podczas I wojny światowej na niemieckim rynku pieniężnym dał się odczuć niedobór drobnych monet. Przyczyniły się do tego działania Banku Rzeszy, który dokonał ściągnięcia z obiegu monet kruszcowych, ale także postawa społeczeństwa, które gromadziło wszystko, co miało jakąkolwiek wartość.

W sytuacji, w której zagrożony został obieg pieniądza i płatności detaliczne, lokalne samorządy podejmowały decyzję o biciu własnego zastępczego środka płatniczego. Musiał on różnić się od państwowych emisji, dlatego też często nadawano mu specyficzne kształty – kwadratów, rozet, elips, sześcioboków czy ośmioboków, z których ten ostatni był dość często spotykaną formą. Różnił się od oficjalnego bilonu, a jednocześnie zachowywał kształt, kojarzący się z monetą. Taką właśnie formę dla swoich pieniędzy zastępczych wybrało miasto Darłowo, dokonując emisji nominałów 5 i 10 fenigów. Monety wybiła w żelazie firma Münzprägeanstalt L. Chr. Lauer z Norymbergi. Prezentują dość powszechnie stosowany wzór pieniądza zastępczego zamawianego przez władze lokalne. W polu awersu w ciągłej obwódce umieszczano herb emitenta, a w otoku jego nazwę. Całość otaczała perełkowa obwódka, a jako dodatkowy element zdobniczy stosowano gwiazdki, punkty, romby lub ich kombinacje. Na rewersie w perełkowej obwódce umieszczano nominał oraz nazwę. W przypadku emisji Darłowa było to określenie NOTGELD (pieniądz potrzeby).

Metalowe pieniądze zastępcze, chociaż zamawiane przez wiele miast, powiatów oraz różnych innych instytucji, nie odegrały znaczącej roli w obiegu pieniężnym. Emisje ich były zbyt małe, a rozwijające się kolekcjonerstwo pieniędzy zastępczych powodowało wyławianie z obiegu także i tych monet.

Mieszko Pawłowski

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin