• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Deutsche Bank, Depositenkasse Kolberg

500 tysięcy marek

  • bon
500 tysięcy marek
362
58
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • inflacja > hiperinflacja
  • inflacja w Niemczech (1914-1923)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/B/1332
  • Autor/WytwórcaDeutsche Bank, Depositenkasse Kolberg
  • Nazwa500 tysięcy marek
  • Miejsce powstaniaKołobrzeg (województwo zachodniopomorskie)
  • Czas powstania1923
  • Technikadruk jednobarwny
  • Materiałpapier
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 90 mm (wysokość)
      • 135.5 mm (szerokość)
  • Kolekcjapomorskie pieniądze zastępcze
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie (1945- )

Jednostronny bon o nominale 500 tysięcy marek wykonany na formularzu czekowym kołobrzeskiej filii Banku Słupskiego. Strona główna: w lewym górnym narożniku bonu numeracja czarna: Nr P. 15501, a w prawym górnym narożniku oznaczenie nominału M 500 000; poniżej napis kursywą: Die Stolper Bank Aktiengesellachaft Zwiegniederlassung | Kolberg in Kolberg zahle gegen diese Platzannwiesung bei Sicht | an den Ueberbringen | M Fünfhunderttausend (nominał pogrubiony); niżej w lewym dolnym narożniku bonu napis kursywą: zu Lasten unseres Kontes | Kolberg, den 24. August 1923; w prawym dolnym narożniku napis: Deutsche Bank | Depositenkasse Kolberg; poniżej dwa odręczne podpisy wykonane atramentem; napisy czarne; ukośnie odciśnięty w fioletowym tuszu prostokątny stempel unieważniający z napisem w ramce: Ungültig. Strona odwrotna: pusta.


W związku z nasilającą się w 1922 r. inflacją i intensywną cyrkulacją pieniądza, stało się oczywiste, że banknoty emitowane przez Bank Rzeszy nie są w stanie spełnić swojego zadania. Wyjścia z sytuacji szukano w produkcji pieniędzy zastępczych.

Jedną z form pieniądza zastępczego były bony powstałe na bazie papierów dłużnych różnych instytucji finansowych oraz firmowych czeków płatniczych. W sytuacji stale rosnących kosztów materiałów i produkcji, wykorzystanie przez emitentów posiadanych zapasów formularzy poleceń wypłaty, było bardzo rozsądnym posunięciem.

Formularze czeków przerabiano i adaptowano do nowej funkcji w prosty sposób. Cyfrowo i słowne nadrukowywano nominał, natomiast poziomymi belkami zadrukowywano zbędne części tekstu lub pola wpisowego. Zdarzały się jednak również bony wypisywane ręcznie. Były numerowane, datowane, posiadały pieczątki i podpisy osób odpowiedzialnych za emisję. Pierwsze tego typu pieniądze zastępcze pojawiły się na jesieni 1922 r. i ukazywały się do końca hiperinflacji, czasami nawet przedrukowywane z tysięcy marek na miliardy marek do późnej jesieni 1923 r.

Prezentowany egzemplarz, datowany na 24 sierpnia 1923 r., firmowany przez Kasę Depozytową przy Banku Niemieckim w Kołobrzegu należy do odmiany wykonanej maszynowo na formularzu czekowym kołobrzeskiej filii Banku Słupskiego Spółka Akcyjna. W miejscu wpisowym kwoty do wypłaty okazicielowi czeku, nadrukowano słownie nominał bonu. Taki sam nominał, tyle że wyrażony cyfrowo znalazł się w prawym górnym narożniku czeku. Pole w którym pierwotnie miało zostać wpisane imię i nazwisko beneficjenta, zadrukowano ozdobnym poziomym ornamentem. Chociaż jego nominał, 500 000 marek, może budzić zaskoczenie należy do niższych jakich w tym czasie używano. W obiegu bowiem powszechnie funkcjonowały banknoty i pieniądze zastępcze o nominałach 1, 3 i 5 milionów marek.

Mieszko Pawłowski

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin