• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Bütkow, Ulryk (czynny 1633-1662) (mincmistrz); Bogusław XIV, książę pomorski (1580-1637) (emitent)

Dukat

  • moneta
Dukat
1029
242
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • herby > herby pomorskie
  • portrety całopostaciowe
  • portrety władców
  • monety książęce
  • Bogusław XIV, książę pomorski (1580-1637)
  • Gryfici (ród)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/N/15148
  • Autor/WytwórcaBütkow, Ulryk (czynny 1633-1662) (mincmistrz); Bogusław XIV, książę pomorski (1580-1637) (emitent)
  • NazwaDukat
  • Miejsce powstaniaKsięstwo Pomorskie, państwo historyczne (Pomorze Zachodnie); Koszalin (Europa; Polska; województwo zachodniopomorskie; powiat m. Koszalin; gmina Koszalin) (wybicie)
  • Czas powstania1635
  • Technikabicie
  • Materiałzłoto
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 0.8 mm (wysokość)
      • 23.3 mm (średnica)
      • 3.32 g (masa)
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Awers: stojąca postać księcia w zbroi w półprofilu w prawo. W otoku tytulatura: BOGISLAVS XIV - DG DVX STE PO. Na dole przedzielone postacią księcia inicjały V - B.

Rewers: wielki dziesięciopolowy herb Pomorza Zachodniego. W otoku kontynuacja tytulatury: CAS ET VAND P RV E CAM C G T L ET BV DO 1635.

Panowanie księcia Bogusława XIV w całości przypadało na okres wojny trzydziestoletniej (1618–1648). Kontrybucje i utrzymanie armii cesarskiej, która w 1627 roku zajęła terytorium księstwa pochłonęły ogromne sumy. Po okresie masowych emisji niskowartościowych szelągów podwójnych mennice książęce w Szczecinie i Koszalinie produkowały wyłącznie talary, ich frakcje oraz dukaty. Nie służyły one poprawie finansów księstwa, lecz zaspokojeniu roszczeń obcych wojsk. Mimo krytycznej sytuacji politycznej i gospodarczej nie zdołano wprowadzić żadnych zmian w ustroju menniczym państwa. W 1633 roku w obu mennicach bito dukaty o bardzo podobnej szacie graficznej. Na stronie głównej po raz pierwszy umieszczono wizerunek księcia w zbroi stojącego, z rapierem przy boku. Bogusław XIV przedstawiony został w pozie reprezentacyjnej, jako idealny rycerz i władca. Zwraca uwagę wyraźne eksponowanie akcentów militarnych, pomimo tragicznej sytuacji kraju, choroby i częściowego paraliżu księcia. Awers monet nawiązuje do holenderskiego wzorca dukatów, który upowszechnił się w Europie w XVII i XVIII stuleciu. Na rewersie znalazły się wielopolowe tarcze herbowe z symbolami ziem wchodzącymi w skład księstwa pomorskiego. Na tym kończy się podobieństwo ikonograficzne dukatów koszalińskich i szczecińskich. Okazy szczecińskie wyróżnia dekoracyjne zwieńczenie tarczy herbowej, podkreślające tradycyjną, heraldyczną symbolikę państwa pomorskiego i dynastii. Tekst zawarty w legendzie rewersu informuje, że jest to nowa złota moneta o aktualnie obowiązującym stemplu i kursie, co miało znaczenie, gdyż w obiegu były lżejsze guldeny. Prezentowany egzemplarz nie należy do reprezentacyjnych, wizerunek władcy jest bardzo schematyczny i mało staranny, co dziwi ponieważ do emisji złotych monet angażowani byli zazwyczaj uzdolnieni rytownicy. Zdaje się, że w tym przypadku nie decydowały względy estetyczne, ale ekonomiczne. Emisje były przeznaczone na żołd dla wysokiej rangi oficerów cesarskiej armii.

Genowefa Horoszko

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin