Talar

• Sposób nabyciapozyskanie własne
• Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
• WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Awers: popiersie władcy 3/4 w prawo, napis w otoku: IOACHIMVS ERNESTVS D G - MARCHIO BRAND PRVSSIE. Rewers: owalna barokowa tarcza herbowa, napis w otoku: STE POM CAS VAN CR IAG DVX BVRG IN NVRN PR RVGIAE.

Szybki rozwój gospodarczy Europy Zachodniej w 2. połowie XV wieku spowodował potrzebę wprowadzenia do obiegu nowej grubej monety srebrnej, która mogłaby zastąpić bity od połowy XIII stulecia grosz zdegradowany do rangi monety drobnej. Na terenie Rzeszy, po serii prób, w początkach XVI wieku pojawił się talar, który szybko rozprzestrzenił się w całej Europie. W zamyśle twórców talar miał odpowiadać wartością złotemu guldenowi reńskiemu. Dlatego nową grubą monetę wybitą w 1519 roku w Joachimsthal w Czechach początkowo nazywano Joahimsthalergulden. Talar miał dużą powierzchnię, doskonale nadającą się do umieszczenia wizerunku emitenta, jego rozbudowanej tytulatury oraz wyobrażeń herbowych. W krótkim czasie bicie talarów stało się również kwestią prestiżową. Na monetach z XVI wieku przeważają przedstawienia panujących w strojach renesansowych. W miarę nasilania się konfliktów między katolikami i protestantami zaczęły pojawiać się wizerunki władców w zbrojach i z wojskowymi atrybutami, zwłaszcza na początku XVII wieku, podczas tzw. wojny trzydziestoletniej. W ten „militarny” styl wpisuje się talar Joachima Ernesta (1583–1625), margrabiego księstwa Brandenburgia-Ansbach, pod auspicjami którego w 1608 roku została zawarta tzw. Unia Protestancka. Władca przedstawiony został jako wódz i wojownik – w zbroi płytowej i z pałką regimentową w dłoni. Co ciekawe, moneta została wybita w 1621, w roku rozpadu Unii. Prawdopodobnie powstała wcześniej, albowiem gdy Joachim Ernst uznany został za odpowiedzialnego rozpętania wojny religijnej w Rzeszy, odsunął się od swoich dawnych sojuszników i wycofał z polityki konfrontacji. Nadal jednak jego wojskowy wizerunek pojawiał się na kolejnych emisjach talarów, chociaż nie był już tak dobitnie eksponowany. Książę przekazywał w ten sposób informację: chcę pokoju, ale jestem gotów do walki.

Mieszko Pawłowski