• Czcionka:
  • Kontrast:
następny obiekt
Ludwik IV Łagodny (1424-1449) (emitent)

Złoty gulden

  • moneta
Złoty gulden
721
131
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • herby > herb arcybiskupstwa Trewiru
  • herby > herb arcybiskupstwa Kolonii
  • herby > herb arcybiskupstwa Moguncji
  • herb Palatynatu Reńskiego
  • jednostki monetarne > złoty gulden reński
  • Paletynat Reński
  • Ludwik IV Łagodny, książę elektor Palatynatu Reńskiego (1424-1449)
  • Wittelsbachowie (ród)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/N/11007
  • Autor/WytwórcaLudwik IV Łagodny (1424-1449) (emitent)
  • NazwaZłoty gulden
  • Miejsce powstaniaBacharach (Niemcy, Nadrenia-Palatynat); Palatynat Reński (Europa; Święte Cesarstwo Rzymskie)
  • Czas powstania1440
  • Technikabicie
  • Materiałzłoto
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 22.7 mm (średnica)
      • 3.45 g (masa)
  • Miejsce zebrania w terenieKamień Pomorski (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Awers: tarcza palatynacko-bawarska na długim krzyżu, napis w otoku majuskułą: LVDV’ - C*PR, - DVX* - BAVAR – Ludwik Palatyn Reński, Książę Bawarii. Rewers: trzy tarcze herbowe ułożone w trójliść, napis w otoku: MONETA - NOVA - AVREA - BA.

XIII–XV wiek to okres przeobrażeń gospodarczych w Europie, porzucania gospodarki naturalnej i prób przejścia do regularnej wymiany pieniężnej. Prężnie rozwijający się handel potrzebował nowych gatunków monet, bowiem będące w obiegu pieniądze nie były dostosowane do rosnących wymogów życia gospodarczego. Zaczęły się też pojawiać monety złote – floreny, które powstały na terenie Włoch, ale szybko zostały zaadoptowane w niemal całej Europie. Niemieckim odpowiednikiem florena, monety bitej od połowy XIII wieku, jest charakterystyczny i piękny gulden, z legendą pisaną gotycką majuskułą. Jeśli emitentem był cesarz na awersach umieszczano tzw. jabłko Rzeszy, lokalni władcy wybijali tarcze herbowe. Na rewersach zwykle znajdował się motyw religijny – postać świętego patrona lub Madonny z Dzieciątkiem. Znane są też kompozycje trzech lub czterech tarcz herbowych, w przypadkach gdy mennictwo było inicjatywą kilku ośrodków politycznych. Najsławniejsze niemieckie guldeny – reńskie, powstały pod koniec XIV wieku. Zawierały mniej złota niż moneta florencka i stopniowo traciły na wartości z powodu regularnego zmniejszania ilości tego kruszcu. W połowie XVI wieku miały już tylko połowę dawnej ilości złota. Prezentowany gulden z połowy XV wieku nie odbiega ciężarem od pierwszych emisji, wpisuje się w także w schemat ikonograficzny. Na awersie, na długim krzyżu, umieszczono tarczę herbową Palatynatu Reńskiego oraz legendę: Ludwik Palatyn Reński, Książę Bawarii. Na rewersie widnieją ustawione w koniczynę tarcze herbowe nadreńskich arcybiskupstw Moguncji, Kolonii i Trewiru, których zwierzchnicy byli tzw. elektorami sakralnymi Rzeszy. Napis informuje, że gulden wybito w mieście Bacharach. Masowa produkcja guldenów niemieckich świadczy o dynamicznym rozwoju gospodarczym średniowiecznej Rzeszy.

Mieszko Pawłowski

magazyn