• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Fryderyk III Oldenburski, król duński i norweski (1609-1670) (emitent)

Korona (4 marki)

  • moneta
Korona (4 marki)
647
119
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • krzyże > krzyż (symbol)
  • moneta (korona)
  • herby > herb Danii (herb)
  • korona (symbol)
  • monogram (symbol)
  • państwo historyczne (Królestwo Danii)
  • Fryderyk III Oldenburski, król duński i norweski (1609-1670) - ikonografia
  • Oldenburgowie (ród)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/N/13426
  • Autor/WytwórcaFryderyk III Oldenburski, król duński i norweski (1609-1670) (emitent)
  • NazwaKorona (4 marki)
  • Miejsce powstaniapaństwo historyczne (Królestwo Danii), region historyczny (Europa); Kopenhaga (Dania)
  • Czas powstania1659
  • Technikabicie
  • Materiałsrebro
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 42.1 mm (średnica)
      • 21.98 g (masa)
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Awers: pod koroną monogram władcy F 3, napis w otoku odnoszący się do wartości monety: IIII MARCK DANSKE 1659. Rewers: pod koroną hiszpańska tarcza herbowa Danii na długim krzyżu, napis w otoku: DOMINVS - PROVIDEBIT (Pan zapewni).

Wprowadzenie na terenach Rzeszy Niemieckiej monety talarowej skłoniło władców Danii do przeprowadzenia podobnej reformy na początku XVI wieku. W Danii nie było złóż srebra pozwalających na prowadzenie efektywnego mennictwa. Deficyt surowca w połączeniu ze skandynawską tradycją menniczą sprawił, że reformy, które w większości państw w Europy przebiegały dość sprawnie, w Danii były poważnym problemem. W 1625 roku, podczas kolejnej reformy mennictwa, wprowadzono koronę wartości 4 marek duńskich, monetę podobną do przedstawionej powyżej. Tę efektowną, a jednocześnie skromną pod względem artystycznym koronę wybił w Kopenhadze król Fryderyk III Oldenburski (1609–1670). Monogram królewski na awersie monety otacza napis informujący o jej wartości – IIII MARCK DANSKE. To była istotna wiadomość dla użytkownika pieniądza. Rewers korony nawiązuje do utrwalonego w skandynawskiej tradycji menniczej motywu tarczy herbowej na równoramiennym krzyżu. Tereny północnej Europy bardzo długo opierały się chrystianizacji i postrzegane były jako ostoja pogaństwa. Umieszczając na monetach krzyż podkreślano przynależność do wspólnoty państw chrześcijańskich. Bardzo interesującym elementem rewersu jest łaciński napis – „Pan zapewni”, będący parafrazą słów Abrahama do Izaaka (Genesis 22:8). Jest to niezwykła deklaracja, zwłaszcza w kontekście chaosu monetarnego panującego w Danii, sugerująca, że dzięki Bożej opatrzności nie zabraknie srebra na duńskie monety. Liczne reformy monetarne władców duńskich były bardzo uciążliwe dla społeczeństwa. Polegały one raczej na ciągłym wprowadzaniu nowych jednostek monetarnych i zmian nazw zdewaluowanych starych, niż na zwiększaniu realnej wartości pieniądza. Od końca XVII wieku poddani królów duńskich musieli dodatkowo zmagać się z nowym problemem – inflacją pieniądza papierowego, którym duńscy władcy próbowali ratować finanse państwa.

Mieszko Pawłowski

magazyn