• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (nyamakala; nùmu; "forgeron en bois"; blacksmith-sculptor; z kasty kùle) - Kamalen Ton (stowarzyszenie młodych) (zleceniodawca) - Bozo

Lalka teatralna Djinè Faro (bóstwo Faro)

  • rzeźba, lalka teatralna
Lalka teatralna Djinè Faro (bóstwo Faro)
1140
135
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • Denis Nidzgorski-Gordier
  • Oleńka Darkowska-Nidzgorski
  • kosmogonia Bozo i Bamana
  • mitologia > mitologia Bozo i Bamana
  • Pemba
  • widowisko
  • spektakl
  • Kono donkili
  • teatr Sogo bò

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/AF/5960
  • Autor/Wytwórcanieznany (nyamakala; nùmu; "forgeron en bois"; blacksmith-sculptor; z kasty kùle) - Kamalen Ton (stowarzyszenie młodych) (zleceniodawca) - Bozo
  • NazwaLalka teatralna Djinè Faro (bóstwo Faro)
  • Miejsce powstaniaRepublika Mali (Afryka)
  • Czas powstaniamiędzy 1951 - 1984
  • Technikamontowane, malowane, ciosane, techniki snycerskie
  • Materiałwłókno roślinne (sznurek); żelazo (gwoździe); lakier styrenowy; farby akrylowe; materiał organiczny > materiał pochodzenia roślinnego > drewno; tkanina fabryczna
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 80 cm (wysokość)
      • 23.5 cm (szerokość)
  • Miejsce zebrania w terenieRepublika Mali (Afryka)
  • Sposób nabyciadarowizna
  • Odpowiedzialny działDział Kultur Pozaeuropejskich
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Lalka teatralna (marionnette) mocowana do większej konstrukcji obsługiwanej przez kilku lalkarzy, animowana od dołu, ma dwie twarze oraz dwie pary rąk ruchomych w łokciach. Jest elementem tradycji teatralnej Sogo bò występującej w regionie Ségou, w południowo centralnej części Republiki Mali.

Lalka przedstawia Djinè Faro – bóstwo Faro, który według mitologii Bamanów i rybaków Bozo jest jednym ze stworzycieli świata i głównym bóstwem wodnym, który zbudował siedem warstw niebieskich, odpowiadających siedmiu częściom ziemi. Zesłał też na ziemię życiodajne deszcze. W końcowej fazie aktu stworzenia pokonał Pembę – innego ze stwórców i zaprowadził porządek w świecie ludzi i zwierząt, podzielił ich na rasy i gatunki, wprowadził pory roku, oddzielił dzień od nocy, a ludzi nauczył rolnictwa, rybołówstwa, kowalstwa i innych ważnych umiejętności.

Mieszkańcy okolic Ségou uważają, że Faro jest boginią Nigru i w teatrze Sogo bò zawsze przedstawiają bóstwo jako kobietę. Kojarzona jest z wodą, żyznością i dostatkiem. Jako żona Nigru rezyduje w głębinach rzeki, w miejscach zwanych faronti. Ludzie zawdzięczają jej wszelki dobrobyt i otaczają ją kultem. Kobiety zwracają się do niej, prosząc o piękne zdrowe dzieci. Dla podkreślenia związków Faro z wodą dodają często przed jej imieniem słowo ba, które oznacza „rzekę”, ale też „matkę w dużej patriarchalnej rodzinie”, tworząc imię Ba Faro. Niekiedy jest też nazywana Ba Jeliba („Matka-Piastunka”) lub Denba Numa (dosłownie „Dobra Matka”). Symbolizuje pełny rozwój ciała i ducha istoty ludzkiej.

Pojawienie się Faro w czasie spektakli przywołuje harmonię, równowagę, umiar i powściągliwość, które są fundamentalnymi zaletami cenionymi przez mieszkańców okolic Ségou. Przypomina o szacunku dla reguł rządzących tradycyjnym społeczeństwem.

Dar Oleńki Darkowskiej-Nidzgorskiej i Denisa Nidzgorskiego-Gordiera.

Ewa Prądzyńska

magazyn