• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (rzemieślnik) - Japończycy

Szablon farbiarski katagami

  • ozdoba, dekoracja, wycinanka, dzieło wizualne, szablon, matryca drukująca, sprzęt do drukowania i grafiki, sprzęt
Szablon farbiarski katagami
1205
289
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • kimona
  • stroje
  • bambusy
  • motywy > motywy roślinne
  • zima
  • wzornictwo > wzornictwo japońskie
  • odbijanie wzorów
  • katazome
  • farbowanie tkanin
  • japońskie formy farbiarskie
  • rzemiosło artystyczne

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/EP/352
  • Autor/Wytwórcanieznany (rzemieślnik) - Japończycy
  • NazwaSzablon farbiarski katagami
  • Miejsce powstaniaJaponia (Azja)
  • Czas powstaniaokoło 1851 - 1900
  • Technikawycinanie
  • Materiałpapier katajigami; papier czerpany; ludzkie włosy; papier
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 40.4 cm (wysokość)
      • 28.8 cm (szerokość)
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Kultur Pozaeuropejskich
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Nieduży, zabarwiony na brązowo prostokątny szablon farbiarski typu jishiro, wzmocniony od spodu siatką z ludzkich włosów. Na arkuszu o marginesach różnej szerokości, z którego usunięto znaczną część papieru, całą kompozycję wypełnia pozytywowo opracowany motyw bambusa z liśćmi. Łodygi bambusa wyznaczają równoległe, pionowe, cienkie pasma niewyciętego papieru. Kształty wydłużonych, lancetowatych liści bambusa, rozmieszczonych nieregularnie po całej kompozycji stanowią także fragmenty niewycięte. W pobliżu prawego, dolnego rogu przerwana została siatka. Całość od przodu zabezpieczono bibułą konserwatorską.

Katagami (jap. kata – forma, szablon oraz gami – papier) to szablon farbiarski do odbijania wzoru na tkaninie. Na przełomie XIX/XX wieku stały się przedmiotem kolekcjonerstwa w Europie i Ameryce. Obecnie wykorzystywane są również do dekoracji ścian i drzwi w japońskich domach. Szablony wykonuje się z wielowarstwowego papieru czerpanego katajigami nasączonego sokiem z owocu kaki, czyli persymony, który zawiera taniny powodujące jasnobrązową barwę. Rzemieślnik za pomocą specjalnego narzędzia wycina w nim wzory przypominające papierowe koronki. Od spodu wzmacniane są siateczką z włosów ludzkich lub jedwabnych nici. Szablon pełni rolę matrycy pozwalającej na powielanie wzorów. Artysta układa formę na tkaninie i następnie pokrywa ją pastą ryżową nori. Następnie farbuje materiał przez zanurzenie go w barwniku lub nałożenie koloru szczoteczką. Gdy nori zostaje usunięta, tkaninę płucze i suszy. Miejsca pokryte pastą pozostają nieufarbowane. Technika wytwarzania szablonów farbiarskich liczy już ponad tysiąc lat. Całą powierzchnię prezentowanej formy zajmuje motyw bambusa z liśćmi. Bambus obok śliwy, chryzantemy i orchidei, jest uważany za jedną z czterech szlachetnych roślin. Symbolizuje odwagę i nieugiętość oraz pragnienie bogactwa. Kimona z motywem bambusa noszone są zimą. Bambus jest również elementem ozdób noworocznych, które Japończycy ustawiają przed wejściem do domów. Przedmioty ze wzorem bambusa mają przynieść szczęście i powodzenie ich właścicielom.

Katarzyna Findlik-Gawron

magazyn