• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (rzemieślnik) - Japończycy

Szablon farbiarski katagami

  • ozdoba, dekoracja, wycinanka, dzieło wizualne, szablon, matryca drukująca, sprzęt do drukowania i grafiki, sprzęt
Szablon farbiarski katagami
1237
291
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • stylizowane chmury
  • kiku
  • kimona
  • stroje
  • chryzantemy
  • motywy > motywy roślinne
  • wrzesień
  • jesień
  • wzornictwo > wzornictwo japońskie
  • odbijanie wzorów
  • katazome
  • farbowanie tkanin
  • japońskie formy farbiarskie
  • rzemiosło artystyczne

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/EP/343
  • Autor/Wytwórcanieznany (rzemieślnik) - Japończycy
  • NazwaSzablon farbiarski katagami
  • Miejsce powstaniaJaponia (Azja)
  • Czas powstaniaokoło 1851 - 1900
  • Technikawycinanie
  • Materiałpapier katajigami; papier czerpany; ludzkie włosy; papier
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 63.3 cm (wysokość)
      • 43.5 cm (szerokość)
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Kultur Pozaeuropejskich
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Duży, zabarwiony na brązowo prostokątny szablon farbiarski typu jizomari o marginesach nierównej szerokości, wzmocniona od spodu siatką z ludzkich włosów. Na arkuszu w układzie poziomym kompozycja, przedstawiająca chryzantemy (jap. kiku), otoczone motywem stylizowanych chmur na tle pionowych pasków. Dwa obwite, ciężkie kwiaty chryzantem wycięto diagonalnie, w lekkim przesunięciu – górnej w lewo, dolnej w prawo – względem pionowej osi symetrii kompozycji. Grubość wyciętych pasków, markujących tło zmniejsza się od środka ku brzegom kompozycji, otaczając kwiaty deseniem zajmującym obszar przypominający literę Z. Motyw chmur oddany został za pomocą poziomych serii niewielkich łuków z wolutą w centrum.

Motywy dekoracyjne w katagami najczęściej są zaczerpnięte z japońskiej przyrody. Chętnie wykorzystywanym wzorem szablonów są bambusy, kwiaty śliwy, wiśni oraz chryzantem. Artyści czerpią również inspiracje z życia codziennego Japończyków. Na szablonach pojawiają się parasolki, wachlarze, tykwy na wodę, nie brakuje także geometrycznych i abstrakcyjnych deseni. Prezentowany szablon farbiarski katagami przedstawia chryzantemy otoczone motywem stylizowanych chmur na tle pionowych pasków. Kwiaty wycięto po przekątnej, w formie litery Z. Takie ułożenie wzoru na tkaninie dodaje rysunkowi dynamiki. Wzór cesarskiej chryzantemy, zwany w Japonii kiku, jest personifikacją wytrwałości, zdecydowania i nienaruszalności tradycji. Chryzantemy, zwane kwiatami słońca, szczególnie podziwiane są we wrześniu, kiedy to obchodzone jest ich święto. Japończycy ozdabiają nimi wówczas domy, samochody, miasta i wsie. Według popularnych wierzeń, zerwany w dzień ich święta kwiat chryzantemy ma wyjątkową moc, zapewniającą młodość i długowieczność. Katagami (jap. kata – forma, szablon oraz gami – papier) jest rodzajem japońskiego rzemiosła artystycznego. Formy wykonuje się z wielowarstwowego papieru czerpanego katajigami nasączonego sokiem persymony, który zawiera taniny. W procesie utleniania powodują one jasnobrązową barwę. Katagami przypominają papierowe koronki, są wiotkie i delikatne. Pełnią rolę matrycy pozwalającej na powielanie wzorów. Artysta układa formę na tkaninie i pokrywa ją pastą ryżową nori. Następnie farbuje materiał przez zanurzenie go w barwniku lub nałożenie koloru szczoteczką. Gdy nori zostaje usunięta, tkaninę płucze i suszy. Miejsca pokryte pastą pozostają nieufarbowane. Technika wytwarzania szablonów farbiarskich liczy już ponad tysiąc lat. Obecnie katagami wykorzystywane są również do dekoracji ścian i drzwi w japońskich domach.

Katarzyna Findlik-Gawron

magazyn