• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany - Bakongo

Berło (laska)

  • przedmiot obrzędowy, rzeźba
Berło (laska)
648
126
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • insygnia
  • władza
  • kulty > kult zmarłych
  • kulty > kult przodków

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/AF/1128
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany - Bakongo
  • NazwaBerło (laska)
  • Miejsce powstaniaDemokratyczna Republika Konga (Afryka)
  • Czas powstaniaokoło 1901 - 2000
  • Technikarzeźbione
  • Materiałdrewno czernione; miedź; kamień
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 44 cm (wysokość)
      • 5.4 cm (szerokość)
  • Miejsce zebrania w terenie Demokratyczna Republika Konga (Afryka; Demokratyczna Republika Konga; prowincja Kongo Środkowe; Boma); Kongo Środkowe, prowincja; Boma
  • Sposób nabyciadarowizna
  • Odpowiedzialny działDział Kultur Pozaeuropejskich
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Berło składające się z dwóch części. W jego górnej części wyrzeźbiono w grafitowym kamieniu postać kobiety w pozycji klęczącej. Część twarzowa kobiety ma cechy negroidalne: wydatne, szerokie usta oraz masywny nos. Oczy otwarte, na ich wysokości umieszczono okrągłe uszy. Rzeźbie zaznaczono łuki brwiowe w postaci jodełkowych nacięć. Figura ma charakterystyczne nakrycie głowy - zaokrągloną i spłaszczona u góry czapkę, którą ozdobiono wzorem geometrycznym w postaci płaskiego ornamentu kostkowego. Jej ręce i nogi ozdobiono bransoletami, które zaznaczono na ramionach, nadgarstkach, udach oraz na wysokości kostek. Szyję kobiety zdobi masywny naszyjnik, który swym kształtem przypomina kołnierz. Nad biustem wyrzeźbiono przepaską z muszelek kauri. Ręce kobiety zgięto w łokciach, jej dłonie dotykają piersi. Jej uda przylegają do łydek, a pośladki, które ozdobiono wzorem z rombów, oparto o stopy. Z tyłu figury, na plecach wyrzeźbiono głęboka linię grzbietową. W dolnej części berła rzeźbiona, drewniana, okrągła laska ozdobiona miedzianymi gwoździami i wzorami geometrycznymi w postaci rombów.

Prezentowany obiekt składa się z rzeźbionej w kamieniu postaci kobiety w górnej części oraz z rzeźbionej w drewnie okrągłej laski ozdobionej miedzianymi gwoździami i wzorami geometrycznymi w części dolnej. Najprawdopodobniej jest to laska lub berło naczelnika, tzw. mwala amfumu. Zazwyczaj głowicę berła wykonywano w formie mosiężnej spłaszczonej kuli. Typowe dla tego insygnium władzy są również rzeźbione postacie ludzkie przedstawione w pozie wyrażającej uległość i szacunek, czy też grupa postaci usytuowana nad zwierzętami. Na omawianej lasce zaprezentowano rzeźbę kobiety klęczącej ze zgiętymi rękami i ramionami lekko pochylonymi do przodku. W takiej pozie w Królestwie Kongo przedstawiano dostojników i notabli drugiego stopnia. Takie ułożenie ciała miało wyrażać uległość i szacunek względem wysoko urodzonych osób, władców. Jedynie arystokratki sprawujące władzę w królestwie były zwolnione z tego obyczaju. Nie bez przyczyny omawiany obiekt został ozdobiony miedzianymi gwoźdźmi. Bakongo uważają je za fetysze (obiekty magiczne), które przepełnione są mocą. Mają przede wszystkim chronić żyjących przed błąkającymi się i mściwymi zmarłymi oraz atakami złowrogich czarowników. Niektórzy badacze uważają, że może być to wpływ chrystianizacji na sztukę Bakongo.

Katarzyna Findlik-Gawron

magazyn