• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany - Kissi

Figura kultu zmarłych

  • przedmiot obrzędowy, figura
Figura kultu zmarłych
983
227
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • rzeźby antropomorficzne
  • afrykańskie rzeźby kamienne
  • macierzyństwo
  • dzieci
  • matki
  • kobiety
  • wróżbiarstwo
  • figury wróżebne
  • kulty > kult przodków
  • kulty > kult zmarłych

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/AF/853
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany - Kissi
  • NazwaFigura kultu zmarłych
  • Miejsce powstaniaGórna Gwinea, region geograficzny (Afryka)
  • Czas powstania1901 - 1973
  • Technikarzeźbienie
  • Materiałsteatyt
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 24.5 cm (wysokość)
      • 13 cm (szerokość)
  • Miejsce zebrania w terenieKonakry (Afryka; Gwinea)
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Kultur Pozaeuropejskich
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Rzeźbiona w ziemistym steatycie siedząca postać ludzka o cechach kobiecych, której sylwetka jest otoczona trojgiem dzieci. Twarz kobiety ma cechy negroidalne, wydatne usta, szeroki u nasady nos oraz duże, owalne oczy z zaznaczoną linią powiek. | POWIEK, RZĘŚ CZY ŁUKÓW BRWIOWYCH? - Postać ma wyraźnie zaznaczoną powiekę górną i powiekę dolną. | Na ich wysokości znajdują się nieduże uszy. Osadzoną na masywnej szyi głowę od tyłu zdobi fryzura. Postacie dziecięce skierowane są przodem do kobiety, niczym do matki. Mają uniesione ręce i trzymają się za dłonie, a ich twarze o dużych oczach mają wydatne usta oraz szerokie, płaskie nosy. Rzeźba ma chropowatą powierzchnię.

Wyrzeźbiona w steatycie figurka kultu zmarłych pomdo (liczba mnoga pomda lub pomta) przedstawiają postać ludzką, prawdopodobnie kobietę otoczoną trójką mniejszych postaci, zapewne dzieci. Ciało postaci kobiecej zostało zasłonięte przez dzieci, których korpusy skierowane są przodem do matki, a twarze obrócone w kierunku zewnętrznym. Na twarzach postaci zaznaczono duże oczy o owalnym kształcie z wyodrębnioną linią powiek, wydatne usta oraz szerokie i płaskie nosy. Zauważalne jest podobieństwo pomiędzy dziećmi a kobietą-matką.

Figurki pomda zazwyczaj znajdowano przy okazji prac rolnych. Ich pojawienie się odczytywane jest jako dobry znak. Kissi traktują wykopywane rzeźby jak powracających przodków. Stawiają je na rodzinnych ołtarzach kultowych. Według francuskiej afrykanistki i antropolożki Denise Paulme „przebrane” rzeźby pomda, czyli te owinięte w tkaninę lub noszone w futerałach, używane były przez wróżbitów do wróżenia.

Nie do końca jasna jest relacja rzeźb pomda z podobnymi figurkami nomolisia (liczba pojedyncza nomoli) z Sierra Leone. W obu przypadkach trudność sprawia ich datowanie oraz określenie grupy etnicznej, której przedstawiciele je wykonali. Niektórzy badacze uważają, że mogą one pochodzić z XVI wieku, bowiem dostrzeżono na nich elementy ubioru przypominające szesnastowieczne stroje portugalskie.

Katarzyna Findlik-Gawron

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3, Szczecin