• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany - Mende

Głowa; figura kultu zmarłych

  • przedmiot obrzędowy, figura
Głowa; figura kultu zmarłych
1012
252
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • fryzury
  • władza
  • władcy
  • rzeźby antropomorficzne
  • afrykańskie rzeźby kamienne
  • kulty > kult zmarłych
  • magia rolnicza
  • cykle wegetacyjne
  • kulty > kult płodności
  • kulty > kult agralny

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/AF/684
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany - Mende
  • NazwaGłowa; figura kultu zmarłych
  • Miejsce powstaniaGórna Gwinea, region geograficzny (Afryka)
  • Czas powstaniaokoło 1970 - 1979
  • Technikarzeźbienie
  • Materiałsteatyt
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 17.5 cm (wysokość)
      • 9.5 cm (szerokość)
  • Miejsce zebrania w terenieSierra Leone (Afryka)
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Kultur Pozaeuropejskich
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Rzeźbiona w szarobeżowym steatycie głowa ludzka na okrągłej podstawie. Głowa ma charakterystyczne uczesanie w formie małych, lekko zaokrąglonych stożków, być może loczków. Twarz o dużych, bulwiastych oczach, szerokim u nasady nosie z uwydatnionymi nozdrzami ma wysunięte do przodu, pełne usta, które układają się w lekki półuśmiech. Duże uszy w kształcie zbliżonym do litery C znajdują się z tyłu głowy, poniżej oczu. Na powierzchni rzeźby widoczne są rysy, mikropęknięcia oraz przebarwienia.  

Wybrzeże Górnej Gwinei jest to region współczesnej Gwinei, Sierra Leone oraz Liberii, który wyróżnia się występowaniem rzeźb wykonanych w steatycie. Figurki zazwyczaj mierzą 7,5–15 centymetrów i przedstawiają postacie ludzkie. Wśród nich wyróżnić należy również mniej liczną grupę składającą się z rzeźbionych głów opartych na masywnych szyjach przypominających cokoły, które znane są pod terminem zaczerpniętym z języka mende – maha yafa (liczba pojedyncza mahei yafeista), co w dosłownym tłumaczeniu oznacza duchy władców. Ich wspólną cechą jest duża głowa, na której osadzone są bulwiaste oczy, masywny nos oraz wysunięte do tyłu uszy o kształcie zbliżonym do litery C. Na kamiennych głowach często pojawia się misterna fryzura, która czasem jest wypukła a czasem przedstawiona w formie płaskich nacięć.

Prezentowana mahei yafeista przedstawia głowę postaci ludzkiej z charakterystycznym uczesaniem w formie małych, lekko zaokrąglonych stożków. Zaplatanie fryzury wśród rolniczych ludów Sierra Leone nie wiąże się jedynie z aspektami estetycznymi, ma również znaczenie symboliczne, powiązane z uprawą ziemi, jej kultywacją i zbieraniem plonów.

Katarzyna Findlik-Gawron

magazyn