• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany - Kissi

Figura kultu zmarłych

  • przedmiot obrzędowy, figura
Figura kultu zmarłych
1038
232
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • rzeźby antropomorficzne
  • afrykańskie rzeźby kamienne
  • figurki szczęścia
  • figurki powodzenia
  • skaryfikacja
  • kulty > kult przodków
  • kulty > kult zmarłych

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/AF/680
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany - Kissi
  • NazwaFigura kultu zmarłych
  • Miejsce powstaniaGórna Gwinea, region geograficzny (Afryka)
  • Czas powstania1901 - 1971
  • Technikarzeźbienie
  • Materiałsteatyt
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 13.4 cm (wysokość)
      • 5.6 cm (szerokość)
  • Miejsce zebrania w terenieGwinea (Afryka); Sierra Leone (Afryka)
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Kultur Pozaeuropejskich
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Rzeźbiona w grafitowobeżowym steatycie, siedząca z podkurczonymi nogami, postać ludzka o nieproporcjonalnie dużej głowie, stanowiącej 1/2 wielkości rzeźby, którą zdobi wiele okrągłych wgłębień. Na trójkątnej twarzy postaci widoczne są wydatne usta oraz szeroki nos o nozdrzach w formie dwóch okrągłych otworów. Duże, migdałowate w kształcie oczy są wypukłe, skośne względem siebie, a w centrum nacięte ukośną linią. Spiczasta broda spoczywa na dłoniach, a ręce oparte są o kolana zgiętych, podkurczonych nóg. Złączone stopy wyglądają jakby tworzyły podstawę. Plecy są lekko zaokrąglone. Postać pokrywają liczne pionowe i ukośne nacięcia oznaczające prawdopodobnie skaryfikację. Na powierzchni rzeźby widoczne są także rysy, mikropęknięcia, przetarcia oraz inne, drobne uszkodzenia, szczególnie zauważalne w okolicy twarzy, głowy, pleców i podstawy.

Rzeźbiona w steatycie postać ludzka w pozycji siedzącej ma głowę ozdobionąo licznymi okrągłymi wgłębieniami, natomiast całe ciało pokrywają pionowe i ukośne nacięcia. W ten sposób prawdopodobnie zaznaczono skaryfikację.

Skaryfikacja to rodzaj zdobienia ciała poprzez nacinanie, zadrapywanie lub wypalanie skóry tak, że w danym miejscu tworzy się jaśniejsza tkanka bliznowata (tatuaż bliznowy), z której otrzymuje się wzór. Ma charakter estetyczny, społeczny i obrzędowy. Często wskazuje na pochodzenia jednostki i jej przynależność do konkretnych stowarzyszeń. Skaryfikacja ciała występuje wśród wszystkich grup w Sierra Leone. Często jej brak traktuje się jak bycie niepełnym, niewyraźnym. Zazwyczaj umiejscowiona jest na szyi, twarzy, ramionach oraz na klatce piersiowej. Prawdopodobnie była również praktykowana w XV–XVI wieku, czyli w okresie, z którego najprawdopodobniej pochodzą rzeźby pomda lub pomta (liczba pojedyncza pomdo).

Figurki pomda grupy etniczną Kissi stawiane są na ołtarzach przodków i zmarłych. Jednak nie są wytworami ich obecnych użytkowników. Jedna z teorii zakłada, że wyrzeźbił je nieznany lud, który w przeszłości zamieszkiwał tereny Liberii, Gwinei i Sierra Leone. Obecnie uważane są za figurki przynoszące szczęście.

Katarzyna Findlik-Gawron

magazyn