• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany

Puffer (pistolet z zamkiem kołowym)

  • pistolet
Puffer (pistolet z zamkiem kołowym)
228
49
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • herby > herb Saksonii
  • rycerz
  • walka
  • wojny
  • Rüstkammer, Drezno (po 1550- ) - analogia
  • wojsko > gwardia
  • wojsko > wojska saskie
  • rusznikarstwo

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/Rz/1714
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany
  • NazwaPuffer (pistolet z zamkiem kołowym)
  • Miejsce powstaniaBawaria, kraj związkowy (Europa; Niemcy)
  • Czas powstania1588 - 1591
  • Technikarzeźbienie, rytowanie, cyzelowanie
  • Materiałstal; materiał organiczny > materiał pochodzenia roślinnego > drewno; materiał organiczny > materiał pochodzenia zwierzęcego > kość
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 54 cm (wysokość)
      • 20 cm (szerokość)
      • 14 mm (średnica)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Znak:
    • pomiędzy literami kartusz ze wspiętym lwem trzymającym strzałę:
    • 2. Napis:
    •  
    • 3. Punca:
    • R
  • Kolekcjakolekcje Działu Sztuki Dawnej
  • Sposób nabyciapozyskanie własne
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Dawnej
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Lufa stalowa w części dennej ośmioboczna dalej gładka, przy wylocie pogrubiona. W części wylotowej dwa poprzeczne nacięcia. W części dennej poprzeczne nacięcia i wzdłużne, krótkie karbowania, przed nimi wybite litery H i R, a między nimi lew trzymający strzałę. Warkocz długości 5,2 cm. Zamek wykonany ze stali, z kołem zakrytym płaską osłoną. Z lewej strony blachy zamkowej bezpiecznik. Panewka posiada przesuwaną pokrywę z walcowatym uchwytem. Kurek i śruby mocujące jego sprężynę połączone stalowym ramieniem. Szczęki i sprężyna kurka oraz sprężyna bezpiecznika karbowane. Język stalowy prosty. Kabłąk stalowy z poprzecznymi nacięciami, przymocowany z przodu śrubą, mocującą jednocześnie warkocz lufy. Łoże z jasnego drewna przyciemnionego na kolor brązowy, o fakturze przypominającej wytłaczaną skórę. Kolba lekko pochylona, zakończona kolistą drewnianą głowicą. Część kolby między blachą zamkową a głowicą nacinana jest we wzór drobnej kratki. Po lewej stornie ozdobne rozety z kości, zdobione motywem czterolistnej koniczyny.

Niemieckie puffer oznacza rodzaj pistoletu z zamkiem kołowym, który ma złamaną pod kątem kolbę i dużą okrągłą głowicę. Tego typu broń, mocowana przy siodle w skórzanych olstrach, używana była w XVI w. przez oddziały jazdy konnej.

Prezentowany egzemplarz jest analogiczny do zbioru 350 pistoletów znajdujących się w Rüstkammer w Dreźnie. Pistolety te charakteryzują się ciemną powłoką lufy i zamka (stąd określenie “schwarze puffer” – czarne puffery) oraz wytłaczanym wzorem zdobiącym kolbę i łoże. Głowice kolb pistoletów drezdeńskich posiadały herb Saksonii lub przedstawienie rycerza w hełmie na plakiecie, która nie zachowała się na szczecińskim obiekcie. Pistolety te były elementami wyposażenia żołnierzy konnej gwardii elektora saskiego, którzy towarzyszyli władcy podczas podróży (tzw. Reisigen Hofgesinde). Lufy tych broni sygnowane były różnie, jednak oznakowanie jak na pufferze szczecińskim, literami H i R, pomiędzy którymi znajduje się kartusz z przedstawieniem wspiętego lwa trzymającego strzałę, występuje też na kilku egzemplarzach drezdeńskich. Gernot Klatte w katalogu wystawy "Churfürstliche Gauardie. Die sächsichen Kurfürsten und ihre Leibgarden im Zeitalter der Reformation", która odbyła się w drezdeńskiej Rüstkammer, łączy inicjały HR z rusznikarzem Hansem Rubensem, jednak bez podania podstaw takiej hipotezy. Miejsce wykonania tej broni jest różnie opisywane w literaturze. W niektórych opracowaniach puncę tę łączy się z terenami Niemiec lub Saksonii, natomiast słownik rusznikarzy autorstwa Eugèna Herra, wskazuje na wytwórcę czynnego w Norymberdze (Bawaria) w latach 1588-1591.

Justyna Bądkowska

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3, Szczecin