• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (hafciarz)

Kołpak księcia Filipa II (1573-1618)

  • czapka, nakrycie głowy, ubiór
Kołpak księcia Filipa II (1573-1618)
742
122
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • pogrzeb Filipa II szczecińskiego (1618)
  • Filip II, książę szczeciński (1573-1618)
  • wić roślinna
  • kołpak

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/Rz/2216
  • Autor/Wytwórcanieznany (hafciarz)
  • NazwaKołpak księcia Filipa II (1573-1618)
  • Miejsce powstaniaKsięstwo Pomorskie, państwo historyczne (Pomorze Zachodnie)
  • Czas powstania1601 - 1618
  • Technikahaft, szycie ręczne
  • Materiałjedwab; aksamit; cekiny; miedź złocona; nić z oplotem ze srebra złoconego
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 28 cm (wysokość)
  • Kolekcjatkaniny
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Dawnej
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Kołpak z pierwotnie czarnego, obecnie brązowego aksamitu, skrojony z czterech klinów, z doszytym dwudzielnym otokiem. Krawędzie otoku oraz szwy na główce kołpaka obszyte wąską taśmą, pierwotnie z nici z oplotem ze srebra złoconego. Zdobiony haftowanym wzorem roślinno-geometrycznym, z motywem goździka. Wnętrze czapki podszyte jedwabną podszewką stebnowaną w drobną, ukośną kratkę.

Kołpaki – wysokie nakrycia głowy, często z otokiem – stały się modne w ostatniej ćwierci XVI wieku na fali ówczesnego zainteresowania Bliskim Wschodem. W inwentarzach nie nazywano ich zwykle kapeluszami, lecz czapkami. Czasami określano je także jako „czapki polskie”.

Wśród kołpaków wydobytych z krypty książęcej pod kościołem zamkowym w Szczecinie wysoką jakością wykonania wyróżniają się dwa haftowane egzemplarze. Jeden z nich został zidentyfikowany przez badaczy jako należący do Filipa II, na podstawie porównania ze znanym ze zdjęć archiwalnych pośmiertnym wizerunkiem księcia.

Kołpak Filipa II został uszyty z aksamitu, pierwotnie w kolorze czarnym. Złoty haft o linearnym, roślinno-geometrycznym wzorze, z charakterystycznym motywem goździków, tworzył na tle czerni olśniewający efekt. Obecnie oplot nici jest w większości wykruszony, brakuje też wielu złoconych cekinów, jednak haft zachował się w całości i nadal wygląda bardzo efektownie.

Dzięki portretowi pośmiertnemu oraz opisowi uroczystości pogrzebowej wiadomo, że kołpak Filipa II ozdobiony był szeregiem złotych, wysadzanych diamentami i perłami klejnotów (dwa z nich znalezione w krypcie kościoła zamkowego znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie), a także kitką z piór czarnej czapli. Złote hafty i klejnoty podkreślały splendor władzy, zaś czerń aksamitu i czarne pióra przy kołpaku nadawały strojowi powagi odpowiadającej charakterowi ceremonii pogrzebowej.

Monika Frankowska-Makała

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin