• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Tabbert, Gottfried (przed 1618-1664) (rytownik); Bütkow, Ulryk (czynny 1633-1662) (mincmistrz); Fryderyk Wilhelm I, elektor brandenburski (1620-1688) (emitent); Krystyna, królowa szwedzka (1626-1689) (emitent)

Dukat z okazji uroczystego pogrzebu księcia Bogusława XIV

  • moneta okolicznościowa
Dukat z okazji uroczystego pogrzebu księcia Bogusława XIV
1036
234
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • czaszki
  • napisy wielowierszowe
  • kompozycje symboliczne
  • monety pogrzebowe
  • monety książęce
  • pogrzeb Bogusława XIV (1654)
  • pokój westfalski (1648)
  • Księstwo Pomorskie, państwo historyczne (Pomorze Zachodnie)
  • Bogusław XIV, książę pomorski (1580-1637)
  • Gryfici (ród)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/N/15883
  • Autor/WytwórcaTabbert, Gottfried (przed 1618-1664) (rytownik); Bütkow, Ulryk (czynny 1633-1662) (mincmistrz); Fryderyk Wilhelm I, elektor brandenburski (1620-1688) (emitent); Krystyna, królowa szwedzka (1626-1689) (emitent)
  • TytułDukat z okazji uroczystego pogrzebu księcia Bogusława XIV | Dukat auf die Beisetzung Bogislaus XIV.
  • NazwaDukat okolicznościowy
  • Miejsce powstaniaPomorze Szwedzkie, państwo historyczne (Pomorze Zachodnie); Szczecin (Europa; Polska; województwo zachodniopomorskie) (wybicie)
  • Czas powstania1654
  • Technikabicie
  • Materiałzłoto
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 0.7 mm (wysokość)
      • 23.6 mm (średnica)
      • 3.42 g (masa)
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Na awersie napis w 11 wierszach:

.NUMMUS/EXEQVIALIS/OPTIMI PRINCI/PIS.BOGISLAI/DVCIS STET POM./EIVS NOMINIS.14./*ET.VLTIMI*/NATI 31 MAR 1580/DEN 10 MAR 1637/SEP.25.MAY./.1654 (pieniądz z pogrzebu najlepszego księcia szczecińskiego Pomorzan Bogusława XIV, o tym imieniu 14. i ostatniego, urodzonego 31 marca 1580, zmarłego 10 marca 1637, pogrzebanego 25 maja 1654). Na rewersie czaszka, wokół gałązki przewiązane na dole wstążką. W półotoku napis: SPERO VITAM (spodziewam się życia). 

W 1654 roku w Szczecinie miało miejsce szczególne wydarzenie związane z uroczystym pogrzebem ostatniego księcia pomorskiego Bogusława XIV. Nowi władcy podzielonego Pomorza Zachodniego, szwedzka królowa Krystyna i elektor brandenburski Fryderyk Wilhelm I, zdecydowali o wybiciu monet okolicznościowych. W mennicy szczecińskiej powstały monety bite głównie w srebrze, a także w niewielkiej ilości w złocie. Emisja złota z powodu skromnych rozmiarów (kilkadziesiąt sztuk) jest wielką rzadkością numizmatyczną. W tym kruszcu wybito tylko trzy gatunki: dukaty, dwudukaty i półdukaty, wszystkie w tym samym schemacie ikonograficznym. Na awersie widnieje jedenastowierszowy napis łaciński informujący o pogrzebie oraz datach urodzin i śmierci księcia, na odwrocie zaś symbol czaszki z umieszczoną w półłuku łacińską dewizą wiary w zmartwychwstanie. Bezpotomne zgony kolejnych władców sprawiły, że symbolika śmierci często była obecna na dworach pomorskich, a wiara dawała nadzieję na życie wieczne. Monety nie są sygnowane, ale stylem przypominają inne okazy, bite z tej serii w srebrze. Z powodu braku źródeł nie wiadomo, kto je projektował i jaki wpływ na wygląd całego zespołu mógł mieć szczeciński złotnik i medalier Gottfried Tabbert. Jego dziełem są trzy oznaczone monety talarowe i tymi samymi stemplami sztuki odbite od podwójnego do poczwórnego talara oraz jedyna odbitka talara w złocie wartości 10 dukatów. Takimi cennymi podarunkami obdarowywano monarchów i wysokich dostojników państwowych, licząc na ich przychylność. Dukat pochodzi ze słynnej kolekcji greifswaldzkiego kolekcjonera Carla Friedricha Poggego (1753–1840) i jest jednym z trzech znanych na rynku numizmatycznym. Do zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie został nabyty w 2013 roku na aukcji w Berlinie (kolekcja pomorska prof. Helmuta Hahna).

Genowefa Horoszko

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin