• Czcionka:
  • Kontrast:
następny obiekt
Efraim Brenn (mincmistrz); Stanisław August Poniatowski, król polski, wielki książę litewski (1732-1798) (emitent)

Dukat

  • moneta
Dukat
653
118
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • Poniatowscy (ród)
  • Stanisław August Poniatowski, król polski, wielki książę litewski (1732-1798) - ikonografia
  • Królestwo Polskie
  • Warszawa (województwo mazowieckie)
  • jednostki monetarne > dukat
  • wieniec laurowy
  • Efraim Brenn (mincmistrz)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/N/15501
  • Autor/WytwórcaEfraim Brenn (mincmistrz); Stanisław August Poniatowski, król polski, wielki książę litewski (1732-1798) (emitent)
  • NazwaDukat
  • Miejsce powstaniaKrólestwo Polskie (państwo historyczne; Europa); Warszawa (Polska)
  • Czas powstania1791
  • Technikabicie
  • Materiałzłoto
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 21.3 mm (średnica)
      • 3.46 g (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Sygnatura:
    • inicjały mincmistrza i intendenta mennicy:
    • EB
    • ; Efraim Brenn czynny w latach 1774-1792
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Awers: w perełkowej obwódce głowa władcy w diademie w prawo, napis w otoku: STANISLAUS AUG D G REX POL M D L. Rewers: w ząbkowanej obwódce w wieńcu laurowym napis: AUREUS/ NUMMUS/ POLONIÆ/ ANNO/ 1791. Pod wieńcem inicjały E -B.

Stanisław August Poniatowski (1732–1798) wkrótce po elekcji zaprzysiągł pacta conventa, osobiste zobowiązania nowego króla w dziedzinie polityki, gospodarki i kultury. Artykuł 45 dotyczył przeprowadzenia reformy monetarnej. Wypełniając to zobowiązanie władca powołał Komisję Menniczą, która miała opracować nowe stopy monetarne. Król mocno zaangażował się w sprawę reformy i miał ambicję stworzenia silnej waluty. Doprowadził też do zorganizowania i otwarcia w 1766 roku w Warszawie nowej mennicy. Reforma objęła wszystkie gatunki pieniądza, wiążąc je w spójny system. Dla monet złotych przewidziano stopę holenderską. Dukat holenderski wyznaczał od XVII wieku standard monety złotej w międzynarodowych stosunkach handlowych. Ponadto przyjęcie stopy holenderskiej czyniło nieopłacalnym wywóz polskich dukatów za granicę. Monety miały próbę 982,6 i kurs 16 i 3/4 złotego. Także wyglądem miały nawiązywać do dukatów holenderskich. Z biegiem lat strona ikonograficzna dukatów stanisławowskich ewoluowała, tracąc „holenderski” wygląd. Przedstawiona moneta jest typem bitym w latach 1779–1795. Na awersie umieszczono głowę władcy z włosami spiętymi diademem i lokami opadającymi na kark. Portret otacza standardowa skrócona tytulatura polskich królów. W polu awersu umieszczono ujęty w wieniec laurowy łaciński napis: Złota Moneta Polski oraz datę. Pod wieńcem położył swoje inicjały EB Efraim Brenn (1774–1792), intendent mennicy w Warszawie. W 1787 roku w reakcji na wywóz polskich monet do Prus podniesiono kurs dukata do 18 złotych polskich, zaś kolejna reforma monetarna z 1794 roku, ogłoszona w ostatnich miesiącach istnienia Państwa Polskiego, wprowadziła dodatkowo nowe gatunki monet złotych o obniżonej próbie – trzydukatowego Stanislasdora i monetę wartości pół Stanislasdora, czyli 1,5 dukata.

Mieszko Pawłowski

magazyn