• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Bogusław XIV, książę pomorski (1580-1637) (emitent) - nieznana (złotnik)

Medalion historyczny

  • przedmiot
Medalion historyczny
647
119
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • herby pomorskie
  • portrety władców
  • popiersia
  • medaliony książęce
  • księstwo szczecińskie, państwo hisatoryczne (Europa)
  • Bogusław XIV, książę pomorski (1580-1637) - ikonografia
  • Gryfici (ród)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/N/7711
  • Autor/WytwórcaBogusław XIV, książę pomorski (1580-1637) (emitent) - nieznana (złotnik)
  • NazwaMedalion historyczny
  • Miejsce powstanianieznane
  • Czas powstaniaokoło 1635
  • Technikaemalia, rytowanie, odlew
  • Materiałemalia; złoto
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 62.4 mm (szerokość)
      • 22.3 g (masa)
  • Sposób nabyciapozyskanie własne
  • Odpowiedzialny działDział Numizmatyki
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Medalion w ażurowej oprawie z popiersiem książęcymi i wielkim herbem Pomorza Zachodniego. Na awersie popiersie księcia w wamsie, na którym szarfa przewieszona przez prawe ramię 3/4 w prawo. Wokół szyi bogato zdobiony kołnierz z koronką. W półotoku napis: V G G BOGISLAF H Z S P D C V W (z łaski Bożej Bogusław książę szczeciński, pomorski, Kaszubów i Wenedów). Na rewersie dziewięciopolowa tarcza herbowa Pomorza Zachodniego podtrzymywana przez leśnych ludzi trzymających maczugi. Wokół medalionu ażurowe obramienie o motywach roślinno-cęgowych z czterema ośmiopłatkowymi rozetami. U góry i na dole uszka, przy bocznych krawędziach małe otwory.

Książęta pomorscy pod wpływem rozpowszechniającej się w Europie w XV wieku mody na medale zaczęli je zamawiać u zagranicznych mistrzów w Berlinie, Augsburgu, czy Norymberdze. Medale z wizerunkami książąt, zwane Gnadenpfennige lub Gnadenmedaillen, stały się popularną formą podarunku. Na płaszczyźnie ikonograficznej dominował tradycjonalizm i schematyzm – na stronie głównej umieszczano popiersie panującego, na odwrocie wielki herb Pomorza Zachodniego. Dla ikonografii pomorskiej bardzo charakterystyczny jest motyw heraldyczny po bokach tarczy herbowej, przedstawiający dzikich mężów z maczugami. Trzymacze nawiązujący do germańskich wierzeń ludowych, w dobie renesansu upodabniają się do mitycznego przodka, herosa Herkulesa, co w znaczący sposób podnosiło prestiż rodu.

Złoty medalion z wizerunkiem księcia Bogusława XIV odznacza się dużym realizmem i dekoracyjnością. W ażurowym obramieniu o motywach roślinno-cęgowych umieszczono cztery ośmiopłatkowe rozety. Płatki rozet są na przemian emaliowane na czarno i pozostawione w kolorze złota. U góry i na dole znajdują się uszka, przy bocznych krawędziach natomiast małe otwory, służące najpewniej do podwieszenia pereł. Popiersie władcy en trois quarts odbiega od tradycyjnych, profilowych wyobrażeń umieszczanych na monetach. Głowa została drobiazgowo opracowana – włosy po bokach są lekko rozrzucone, a wąsy i długa gęsta broda fantazyjnie ułożone. Małym mankamentem są trzymacze tarczy herbowej, które bardziej przypominają postaci dziecięce, aniżeli dzikich mężów.

Złoty medalion został zakupiony do zbiorów muzealnych w Szczecinie w 1883 roku. Już wówczas był opisywany jako najwyższej klasy i wartości unikat.

Genowefa Horoszko

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin