• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany

Figura

  • rzeźba
Figura
664
122
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • kulty > kult zmarłych
  • kulty > kult przodków
  • rzeźby antropomorficzne
  • malijskie terakoty
  • afrykańskie rzeźby terakotowe
  • terakoty znad Nigru
  • kultura Djenne-Jeno

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/AF/3457
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany
  • NazwaFigura
  • Miejsce powstaniaRepublika Mali (Afryka); Macina (równina; wewnętrzna delta Nigru)
  • Czas powstaniaokoło 1480
  • Technikawypalanie, modelowanie ręczne
  • Materiałglina
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 11.5 cm (wysokość)
      • 5.1 cm (szerokość)
  • Miejsce zebrania w terenieRepublika Mali (Afryka; Republika Mali; region Mopti; okręg Djenné; Djenné-Djenno)
  • Sposób nabyciadar
  • Odpowiedzialny działDział Kultur Pozaeuropejskich
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Gliniana, walcowata rzeźba o beżowoceglastym kolorze, której końce uformowano w kształt litery C. Rzeźbie zaznaczono następujące rysy twarzy ludzkiej: wypukłe i okrągłe oczy, które wyglądają jak kulki gliny; strzałkowy nos oraz wąskie i szerokie usta. Na czole oraz tułowiu postaci wykonano liczne wgłębienia, które tworzą wzór w formie zygzaka. Pogrubienie zaznaczone na głowie może przedstawiać fryzurę lub nakrycie głowy. Pod walcowatym tułowiem rzeźby, od strony wewnętrznej, wykonano okrągły otwór. Na powierzchni widoczne są przebarwienia, ubytki, przetarcia, rysy i mikropęknięcia.

Na terakotowej rzeźbie o walcowatym kształcie zaznaczono rysy twarzy oraz liczne wgłębienia tworzące wzór w formie zygzaka. Na podstawie badań przeprowadzonych metodą termoluminescencyjną w Laboratorium Datowania Luminescencyjnego Instytutu Fizyki Politechniki Śląskiej, stwierdzono, że powstała ponad 500 lat temu, a dokładnie w 1480 roku.

Rzeźba pochodzi ze starożytnego miasta Djenne-Jeno (nazywanego również starym Djenne lub Dżenne, Dżenne-dżeno, Djenne-Djenno, Djenné-Jeno, Jenne-Jeno), położonego w pobliżu średniowiecznego malijskiego miasta Djenne. Djenne-Jeno uważane jest za jedno z najstarszych miast Afryki Subsaharyjskiej, założone je w III wieku BC. Jego rozkwit przypada na VI–IX wiek, kiedy to zamieszkiwane było nawet przez 20 tysięcy mieszkańców. Swój rozwój zawdzięcza przede wszystkim usytuowaniu na szlaku handlowym pomiędzy Saharą a ziemiami na południe od rzeki Niger. Jednymi z bardziej intrygujących odkryć archeologicznych z Djenne-Jeno są terakotowe rzeźby przestawiające postaci ludzi. Niejasny jest cel ich powstania, ale wydaje się, że pierwotnie pełniły funkcje religijne i obrzędowe. Prawdopodobnie stawiano je na rodzinnych domowych ołtarzach poświęconych przodkom. Najprawdopodobniej zabroniono ich wykonywania po marokańskiej inwazji, która miała miejsce w 1591 roku. Djenne-Jeno porzucono z niewyjaśnionych przyczyn. Niektórzy badacze uważają, że było to spowodowane pojawieniem się islamu, jednak wydaje się, że przyczyną opuszczenia starego Djenne mogła być stale powiększająca się populacja albo przeniesienie szlaku handlowego do sąsiedniego, średniowiecznego Djenne.

Katarzyna Findlik-Gawron

magazyn