• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (lobolobane) - Dogonowie

Puchar hogona z przykrywką

  • pokrywa
Puchar hogona z przykrywką
897
153
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • religia (wierzenia), kulty > kulty dogońskie, kulty > kult przodków, kulty > kult życia, kulty > kult lebe, religia (wierzenia) > kapłani > hogan (kapłan), religia (wierzenia) > kapłani, przodkowie > przodek Lebe, przodkowie

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/AF/7341/a-b
  • Autor/Wytwórcanieznany (lobolobane) - Dogonowie
  • NazwaPuchar hogona z przykrywką
  • Miejsce powstaniaMopti, region (Republika Mali)
  • Czas powstania[data dookreślenie] > między 1951 - 2000
  • Technikatechniki snycerskie, ryte
  • Materiałmateriał organiczny > materiał pochodzenia roślinnego > drewno
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 17 cm (wysokość)
      • 16.5 cm (średnica)
  • Nazwy i tytuły historycznedege
  • Miejsce zebrania w terenieIreli, Republika Mali
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Kultur Pozaeuropejskich
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Drewniane, okrągłe, dość głębokie naczynie o kształcie kielichowym na krótkiej, okrągłej nóżce z płaską, okrągłą, lekko uszczerbioną przykrywką z małym, owalnym uchwytem. Całość - naczynie oraz przykrywka - ozdobiono wzorami geometrycznymi w postaci płytkich nacięć w formie ukośnych i prostych linii oraz zygzaków. Naczynie ma wyrzeźbione trzy trójkątne uchwyty.

Naczynie należało do hogona – kapłana kultu lebe, który czasem sprawował również funkcje wodza wioski lub grupy wiosek. Dogonowie wierzą w Ammę – boga-stwórcę, ale charakterystyczne są dla nich liczne kulty, m.in kult przodka Lebe, zwany również lebe, który ucieleśnia siły ziemi i wegetacji. Utożsamiany jest z ożywionym przez Ammę bóstwem Nommo oraz Lebe Serou (Lebe Seru) – jednym z ośmiu głównych przodków dogońskich narodzonych z pierwszej pary ludzi. Według mitu Lebe Serou umarł i został wskrzeszony, aby uzdrowić ziemię skażoną przez mitycznego Yurugu, bóstwo, które zburzyło porządek świata dopuszczając się czynu kazirodczego. Ożywcze siły Nommo i Lebe mają pobudzać do życia zasadzone przez Dogonów rośliny. Ołtarz poświęcony Lebe znajduje się na publicznym placu każdej dogońskiej wioski. Służy do składania ofiar, które w imieniu wspólnoty ofiarowuje hogon, wypowiadając modlitwę, improwizowaną recytację. W czasie święta siewu zwanego bulo hogon recytuje następujące słowa: Lebe, już nadszedł dzień, Lebe, weź swoją wodę i wypij ją, Lebe, ześlij proso, Lebe, ześlij deszcz, Chroń tę wieś, Obdarz nas dziećmi, Ześlij proso, Daj mężczyzn, Daj kobiety, Proś Ammę, aby zesłał wszędzie deszcz. Celem modlitwy i ofiary jest podziękowanie siłom nadnaturalnym za uzyskanie obfitych zbiorów, prosząc jednocześnie o urodzaj na następny rok. Hogon znajduje się na szczycie dogońskiej struktury społecznej. Jest przede wszystkim autorytetem w dziedzinie religii, ale zajmuje się również sprawami związanymi z życiem codziennym wioski, głównie dotyczącymi prac rolnych. Odpowiada również za utrzymanie porządku, tradycji i harmonii w życiu wspólnoty. Jako najwyższy sędzia ma decydujący głos w sporach. Wybór nowego hogona wymaga wielu konsultacji, dlatego może trwać nawet kilka lat. W niektórych wioskach zostaje nim najstarszy męski mieszkaniec, natomiast w innych wyboru dokonuje się spośród najstarszych mężczyzn.

Katarzyna Findlik-Gawron

magazyn