• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (lobolobane) - Dogonowie

Uchwyt ze szpulą do warsztatu tkackiego

  • rzeźba, element warsztatu tkackiego
Uchwyt ze szpulą do warsztatu tkackiego
755
137
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • bawełna
  • poziomy warsztat tkacki
  • podział ról
  • mężczyzna
  • mitologia > mitologia dogońska

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/AF/7163
  • Autor/Wytwórcanieznany (lobolobane) - Dogonowie
  • NazwaUchwyt ze szpulą do warsztatu tkackiego
  • Miejsce powstaniaMopti, region (Republika Mali)
  • Czas powstaniamiędzy 1951 - 1989
  • Technikamontowane, techniki snycerskie, ciosane
  • Materiał materiał organiczny > materiał roślinny > włókno naturalne > bawełna (włókno); materiał organiczny > materiał pochodzenia roślinnego > drewno
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 32 cm (wysokość)
      • 16 cm (szerokość)
  • Miejsce zebrania w terenieSégou
  • Sposób nabyciadarowizna
  • Odpowiedzialny działDział Kultur Pozaeuropejskich
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

U Dogonów, podobnie jak u innych ludów Afryki Zachodniej, tkanie należy do obowiązków mężczyzn. Posługują się warsztatem poziomym, 2-nicielnicowym, który rozkładają na konstrukcji zbudowanej z drewna. Podczas pracy tkacz siedzi na niskim siedzisku z nogami wysuniętymi do przodu. Do dużych palców u stóp ma przyczepione sznurki, którymi porusza nicielnice. Na wysokości jego oczu znajduje się uchwyt na szpulę, jedyny ozdobnie rzeźbiony element warsztatu. W ręku trzyma czółenko do przesuwania nici osnowy, która musi być mocno naprężona i często rozciągnięta jest na całą swoją długość sięgającą kilkudziesięciu metrów, a na końcu obciążona kamieniem. W ciasnej zabudowie wiosek dogońskich, zwłaszcza tych położonych na rumowisku u podnóża Masywu Bandiagara, ustawienie takiego warsztatu jest nie lada wyczynem. Tkactwo nie jest zarezerwowane dla wyspecjalizowanej grupy zawodowej, jak to ma miejsce w przypadku kowalstwa czy obróbki skóry. Tkaczem może zostać każdy, chociaż najczęściej umiejętności przekazywane są z ojca na syna. Jako zapłatę za swoje usługi, tkacz pozostawia sobie zwyczajowo 1/5 przyniesionych nici bawełnianych.

Tkanie często utożsamiane jest z mową. Pierwsze nici osnowy pojawiły się bowiem w ustach jednego z przodków, odpowiedzialnego za tworzenie świata. Przestrzeń między tymi nićmi wypełniały słowa wypowiadane przez praprzodka, które wplatały się w nici i razem tworzyły tkaninę. Tkacz zatem wykonuje czynność, która była u podstaw rodzącego się świata, dlatego uchwyty na szpulę, znajdujące się niejako w centrum warsztatu tkackiego zdobione są symbolicznymi motywami nawiązującymi do czasów, gdy świat dopiero się formował.

Ewa Prądzyńska

magazyn