Figura kultu przodków

• Miejsce zebrania w terenieDemokratyczna Republika Konga (Afryka; Demokratyczna Republika Konga; prowincja Kongo Środkowe; Matadi / Boma); Kongo Środkowe, prowincja; Matadi / Boma
• Sposób nabyciadarowizna
• Odpowiedzialny działDział Kultur Pozaeuropejskich
• WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Rzeźbione w brunatnoróżowym kamieniu dwie połączone ze sobą, stojące tyłem do siebie, postaci ludzkie w pozycji stojącej. Stykają się tyłem głowy oraz pośladkami. Jedna jest nieco wyższa od drugiej. Ich części twarzowe mają cechy negroidalne: wydatne usta oraz szeroki u nasady nos. Oczy wyższej postaci przedstawione są w formie dwóch wgłębień o okrągłym kształcie. Jej głowę zdobi okrągła, przylegająca czapka z wzorem ukośnych nacięć. Na policzkach zaznaczono jej skaryfikacje w formie dwóch poziomych nacięć. Ma ręce zgięte w łokciach, w dłoniach trzyma bliżej nieokreślony przedmiot. Druga, niższa postać, z okrągłym nakryciem głowy, ma okrągłe oczy. Jej czoło i policzki zdobi skaryfikacja w postaci pionowych nacięć. Zgięte w łokciach ręce postaci przylegają do tułowia, a dłonie stykają się i opierają o brzuch. Obie postacie mają lekko ugięte kolana. Rzeźbę umieszczono na podstawce o owalnym kształcie. Widoczne rysy i dwa wyraźne pęknięcia przechodzące przez głowę jednej z postaci i połowę sylwetki drugiej z nich.

Mintadi (liczba pojedyncza ntadi) to rzeźby kamienne wykonywane zazwyczaj z łupku chlorytowego – miękkiej skały, która łatwo poddaje się obróbce. Związane są z tradycją i kulturą królestwa Kongo powstałego w XIV wieku w dolnym biegu rzeki Kongo (dzisiejsze tereny północnej Angoli, Republiki Kongo, zachodniej części Demokratycznej Republiki Konga). Figury te były znane w Europie już w XVII wieku, kiedy to zostały przywiezione przez włoskich misjonarzy działających na terenie królestwa. Przekazano je wówczas i wystawiano w dzisiejszym Muzeum Narodowym Prehistorii i Etnografii im. Luigi Pigorini w Rzymie. Mintadi służyły przede wszystkim do ozdabiania grobów notabli królestwa Kongo. Znane są różne typy mintadi: mfumu – władcy, którego rozpoznaje się po insygniach władzy, m.in. fajce, lasce, czapce lub przedstawianego jako fumani – myśliciela, który siedzi ze skrzyżowanymi nogami i głową opartą na jednej ręce, dostojnika niższego stopnia, który przedstawiany jest zazwyczaj w postawie wyrażającej szacunek i uległość oraz kobiety z dzieckiem lub dziećmi.

Większość mintadi to substytuty władcy wciąż żyjącego, lecz chwilowo nieobecnego oraz podobizny zmarłych dostojników. Są przedmiotami zapewniającymi ciągłość i trwałości władzy.

Katarzyna Findlik-Gawron