• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Gottschalck Gottlieb

świecznik

  • świecznik, dekoracja
świecznik
925
151
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • konwisarstwo
  • rzemieślnictwo szczecińskie
  • Gottlieb Gottschalk

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/H/652/b
  • Autor/WytwórcaGottschalck Gottlieb
  • Nazwaświecznik
  • Miejsce powstaniaSzczecin (Europa; Polska; województwo zachodniopomorskie)
  • Czas powstania1723 - 1750
  • Technikakucie, odlew
  • Materiałżelazo; cyna
  • Wymiary
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Punca:
    • na spodzie stopy punca: inicjały GG. :
    • GG
    • ; Gottschalck Gottlieb
    • 2. Punca:
    • Na spodzie stopy punca: baranek z chorągiewką:
    • ; Gottlieb Gottschalk
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działMuzeum Historii Szczecina
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

świecznik ołtarzowy z trzonem balaskowym, na okrągłej, wysklepionej stopie, z profitką w formie talerzyka i iglicą do mocowania świecy. Stopa ozdobiona na skraju wypłaszczenia tłoczonym rowkiem, zakończona jest dołem szerokim kręgiem podstawy, tworzącym kryzę z podwójnym tłoczonym rowkiem. Górna część stopy wyniesiona cylindrycznie tworzy oparcie trzonu, złożonego z nakładanych na siebie naprzemiennie pierścieni o dwóch formach: pięciu spłaszczonych kul o obłym wykroju oraz czterech (+ połówka na stopie) nieco niższych o wykroju spiczastym; w połowie wysokości pierścienie zdobi półwałek, zaś górną i dolną nasadę tłoczony rowek. Profitka z szeroką, płaską kryzą ma średnicę zbliżoną do wymiaru stopy. 

Konwisarstwo było rzemiosłem zajmującym się wyrobem naczyń i innych przedmiotów użytkowych z cyny. Ze względu na trwałość surowca i estetykę wyrobów wykonywano z niej elementy wyposażenia kościołów, zamków oraz domów zamożnych mieszczan. Z czasem powstało wiele nietuzinkowych cynowych form użytkowych, takich jak konwie do przechowywania wody lub mleka, a także szkandele do nagrzewania pościeli. Podstawową techniką konwisarską było odlewanie w formach. Sposób znakowania wyrobów z cyny już od średniowiecza regulowały przepisy cechowe, a znaki konwisarskie, tzw. punce, dostarczały informacji o wykonawcy, miejscu wykonania, a także o jakości stopu. Na obszarze Pomorza jeden z najbardziej prężniej działających cechów konwisarzy znajdował się w Szczecinie, gdzie w okresie od XV do połowy XIX stulecia funkcjonowało ponad stu rzemieślników zawodowo zajmujących się produkcją wyrobów cynowych. Jedym z nich był Gottlieb Gottschalk, wpisany do księgi miejskiej w 1723 roku, który w swoim dorobku artystycznym posiadał m.in. cynowy świecznik ołtarzowy. Z czasem popularność wyrobów cynowych zmalała, w XX stuleciu stały się one przede wszystkim przedmiotem zainteresowania kolekcjonerów.

Anna Lew-Machniak

magazyn