• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Gottschalck Gottlieb

świecznik

  • świecznik, dekoracja
świecznik
797
147
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • rzemiosło
  • rzemiosło artystyczne
  • konwisarstwo
  • rzemieślnictwo szczecińskie
  • Gottlieb Gottschalk

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/H/652/a
  • Autor/WytwórcaGottschalck Gottlieb
  • Nazwaświecznik
  • Miejsce powstaniaSzczecin (Europa; Polska; województwo zachodniopomorskie)
  • Czas powstania1723 - 1750
  • Technikakucie, odlew
  • Materiałżelazo; cyna
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 34.8 cm (wysokość)
      • 19.8 cm (średnica)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Punca:
    • na spodzie stopy znak konwisarski: głowa gryfa:
    • GG
    • ; Gottlieb Gottschalk
    • 2. Punca:
    • na spodzie stopy punca: inicjały GG:
    • ; Gottlieb Gottschalk
    • 3. Punca:
    • Na spodzie stopy punca: baranek z chorągiewką:
    • ; Gottlieb Gottschalk
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działMuzeum Historii Szczecina
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Świecznik ołtarzowy z trzonem balaskowym, na okrągłej, wysklepionej stopie, z profitką w formie talerzyka i iglicą do mocowania świecy. Stopa ozdobiona na skraju wypłaszczenia tłoczonym rowkiem, zakończona jest dołem szerokim kręgiem podstawy, tworzącym kryzę z podwójnym tłoczonym rowkiem. Górna część stopy wyniesiona cylindrycznie tworzy oparcie trzonu, złożonego z nakładanych na siebie naprzemiennie pierścieni o dwóch formach: pięciu spłaszczonych kul o obłym wykroju oraz czterech (+ połówka na stopie) nieco niższych o wykroju spiczastym; w połowie wysokości pierścienie zdobi półwałek, zaś górną i dolną nasadę tłoczony rowek. Profitka z szeroką, płaską kryzą ma średnicę zbliżoną do wymiaru stopy. Iglica żelazna, kuta w formie czworobocznego ostrosłupa

Świecznik cynowy został wykonany przez szczecińskiego rzemieślnika Gottlieba Gottschalka wpisanego do księgi miejskiej w 1723 roku. Gottschalk należał do cechu konwisarzy, który skupiał rzemieślników trudniących się wyrobem oraz obróbką przedmiotów z cyny na potrzeby kościołów, zamków oraz zamożnych domów. Cyna była materiałem trwalszym niż ceramika, a jednocześnie stosunkowo łatwo poddającym się obróbce. Wytwarzano z niej wiele ciekawych form użytkowych, jak np. konwie oraz szkandele do nagrzewania pościeli, gładkie i proste naczynia stołowe ¬– kubki, talerze i misy, a także ozdobne relikwiarze, monstrancje i kielichy mszalne. Podstawową techniką konwisarstwa było odlewanie w formach i zdobienie rytowaniem, bądź też reliefem, który uzyskiwano techniką odlewu. Największym zainteresowaniem wyroby cynowe cieszyły się w XVII i XVIII wieku. W tym czasie były przejawem luksusu i prestiżu społecznego. Popularność cyny zmalała pod koniec XIX stulecia, gdy pojawiły się nowe stopy metali bez szkodliwego dla zdrowia ołowiu. Ostatecznie w XX wieku cyna została całkowicie wyparta z produkcji form użytkowych, które stały się przede wszystkim przedmiotem zainteresowania kolekcjonerów.

Anna Lew-Machniak

magazyn