• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany

Guzek kulisty filigranowy

  • ozdoba stroju, ozdoba, akcesoria, strój męski
Guzek kulisty filigranowy
770
143
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • grapen
  • skarb
  • ozdoba stroju
  • ozdoba
  • złotnictwo
  • wyroby jubilerskie
  • akcesoria
  • akcesoria stroju męskiego
  • klejnoty > klejnoty rodzinne
  • patrycjat
  • patrycjusz
  • guzik

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/H/877/3
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany
  • NazwaGuzek kulisty filigranowy
  • Miejsce powstaniaPomorze Zachodnie, region historyczny (Europa)
  • Czas powstaniaprzełom XIV i XV wieku
  • Technikagranulacja, złocenie ogniowe, lutowanie
  • Materiałpozłacane; srebro
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 1.4 cm (wysokość)
      • 1.11 cm (średnica)
      • 3.437 g (masa)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działMuzeum Historii Szczecina
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Guz kolisty; na blaszanych połówkach naniesiono strefowo pasma kółeczek, rozdzielonych pierścieniami z perełkowanego drutu. W kółeczkach poprzebijano na wylot blachę, tworząc ażur, który układa się w 4 pasy ornamentu. Pierwotnie guz funkcjonował jako jako paciorek (2 otwory na wylot) - później zmieniono funkcję czopując jeden otwór zatyczką z uszkiem, a drugi granulką.

Metale szlachetne, srebro i złoto, a także kamienie półszlachetne przeznaczone były do wyrobu ozdób dla przedstawicieli wyższych warstw społecznych, ubożsi musieli zadowolić się wyrobami z cyny lub miedzi. W XIV wieku w miastach Związku Hanzeatyckiego ozdoby wykonywane ze srebra nosili zarówno patrycjusze, jak i zamożni mieszczanie. W 1999 roku na szczecińskim Podzamczu, w trakcie badań archeologicznych odkryto zbiór wykonanych z pozłacanego srebra kosztowności, należących prawdopodobnie do miejscowego patrycjusza. Na części przedmiotów złocenie jest zachowane bardzo dobrze, na niektórych jest niemal zupełnie starte, co świadczy o intensywności użytkowania ozdób. Na kilku egzemplarzach stwierdzono także ślady przeróbek. Dotyczy to m.in. kolistego guza, który pierwotnie mógł funkcjonować jako paciorek, ponieważ posiadał dwa otwory na wylot. Z czasem zmieniono jego funkcję na guzik, czopując jeden z otworów zatyczką z uszkiem, służącym do przyszycia do ubioru, drugi otwór zaczopowano granulką. W XIV wieku srebrne guziki stały się modne ze względu na wzrost popularności obcisłych rękawów, które zapinano za pomocą tego rodzaju ozdób. 

Małgorzata Peszko

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Historii Szczecina, ul. Księcia Mściwoja II 8, Szczecin