• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany

Zapinka

  • akcesoria, strój męski, ozdoba stroju, ozdoba
Zapinka
614
133
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • rozeta
  • lutowanie
  • złotnictwo
  • patrycjusz
  • patrycjat
  • wyroby jubilerskie
  • klejnoty > klejnoty rodzinne
  • akcesoria stroju męskiego
  • akcesoria
  • ozdoba stroju
  • ozdoba
  • grapen
  • skarb
  • zapinka

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/H/868/3
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany
  • NazwaZapinka
  • Miejsce powstaniaPomorze Zachodnie, region historyczny (Europa)
  • Czas powstaniaprzełom XIV i XV wieku
  • Technikagranulacja, lutowanie, odlew
  • Materiałpozłacane; srebro
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 0.9 cm (wysokość)
      • 4.77 cm (średnica)
      • 23.801 g (masa)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działMuzeum Historii Szczecina
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Zapinka rozetowa, wykonana w technice filigranu i granulacji na planie sześciopłatkowej rozety. Podłoże stanowi sześcioramienna taśma srebrna, obwiedziona wzdłuż brzegu perełkowanym drutem. Na niej osadzono stożki skręcone z perełkowanego drutu i zwieńczono granulkami. Między płatkami, co trzy stożki, osadzono wysokie tuleje, zamknięte od góry kopułkami. Od tulejek odprowadzono do wewnątrz wypustki z granulkami osadzonymi w kółeczkach z perełkowanego drutu. Przestrzenie między stożkami i tulejkami ozdobiono granulacją. Kolec masywny, w przekroju wieloboczny, zwężający się. Pod kolcem wyprowadzono łoże w kształcie listka.

Charakterystycznymi ozdobami stroju w XIV–XV wieku były srebrne guziki i zapinki, które składały się z kolca i ozdobnej ramy w kształcie czworoboku, koła, sześcio- i ośmioramiennej gwiazdy, czy też rozety (tzw. zapinki wielopłatkowe). Srebrną zapinkę w kształcie rozety odkryto wraz z innymi ozdobami stroju oraz monetami pomorskimi w Szczecinie, w 1999 roku, podczas badań wykopaliskowych na Podzamczu. Czas powstania ozdób badacze określili na drugą połowę XIV i początek XV wieku. W tym czasie w domach mieszkańców miast hanzeatyckich, takich jak zamożna Lubeka, pobliski Stralsund, czy Szczecin, wyroby ze srebra, w tym ozdoby stroju nie należały do rzadkości. Pozłacana zapinka rozetowa wykonana została między innymi techniką lutowania. Łączenie metali o niskiej temperaturze topnienia znano już w starożytności. W technice tej używano dmuchaw lub miechów, przy pomocy których kierowano płomień na lutowany przedmiot. W średniowieczu udoskonalono sposoby lutowania. Z tego okresu znane są przykłady lutowania biżuterii, ozdób stroju, okuć książek czy elementów uprzęży końskiej.

Małgorzata Peszko

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Historii Szczecina, ul. Księcia Mściwoja II 8, Szczecin