• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Windel A.

Widok zakładu wodoleczniczego w Eckerberger Wald (obecnie Lasek Arkoński)

  • grafika, litografia (odbitka)
Widok zakładu wodoleczniczego w Eckerberger Wald (obecnie Lasek Arkoński)
754
150
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • Johannes Quistorp (1822–1899)
  • Modrzewiowy Dwór
  • Stiftung Ernst-Moritz-Arndt-Haus
  • sanatorium fundacji im. Ernsta Moritza Arndta
  • Viecksche Kaltwasserheilanstalt Eckerberg
  • Eckerberger Wald
  • zakład wodoleczniczy
  • Lasek Arkoński
  • widoki Szczecina
  • ikonografia Szczecina

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/H/922
  • Autor/WytwórcaWindel A.
  • NazwaWidok zakładu wodoleczniczego w Eckerberger Wald (obecnie Lasek Arkoński)
  • Miejsce powstaniaNiemcy (Europa)
  • Czas powstania1890 - 1910
  • Technikalitografia
  • Materiałpapier
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • drukowana drobna czcionka, czarna, kursywa:
    • Nach d. Natur gez. u. grav. v. A. Windel
    • 2. Napis:
    • drukowana drobna czarna czcionka, kursywa:
    • Druck d. lith. Anst. v. A. Winde
    • 3. Napis:
    • napis drukowany dużymi literami, czarną czcionką, pogrubioną:
    • WASSERHEILANSTALT ECKERBERG bei STETTIN
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działMuzeum Historii Szczecina
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Ilustracja ukazuje dwa budynki położone wśród zieleni drzew i lasu w tle, na lekko pofałdowanym terenie. Głównym elementem kompozycji jest usytuowany bokiem, na prawo od centrum dwukondygnacyjny budynek, na wysokim, pasowo boniowanym cokole z trzykondygnacyjnymi wieżyczkami z płaskimi dachami po bokach skrzydła. Korpus główny 11-osiowy z dachem dwuspadowym; w centralnej części 5-osiowy portyk zamknięty trójkątnym tympanonem, w parterze wysunięty ryzalitowo i zwieńczony tarasem. Okna obu kondygnacji portyku typu weneckiego, zamknięte łukiem pełnym, z podziałem szczeblinowym. Częściowo widoczny szczyt po prawej stronie wskazuje na trzykondygnacyjną partię boczną budynku. Na dachach obu wieżyczek maszty z okazałymi flagami z orłem pruskim. Mniejszy, dwukondygnacyjny budynek z dwuspadowym dachem umieszczony jest po lewej stronie ukośnie na przednim planie. Parter 6-osiowy, na I piętrze 4 osie okienne w centralnej części poprzedzone są drewnianym balkonem wspartym na słupach. Na prawej stronie szczytowej parterowa dobudówka z dachem pulpitowym. Z boku po lewej stronie okazałe drzewo przecięte krawędzią kompozycji. W głębi pomiędzy budynkami trzeci obiekt, przykryty drzewami, prawdopodobnie ryglowy. Zespół otacza parkowo komponowana zieleń z ozdobnym parterem przed budynkiem głównym; zieleniec ogranicza strzyżony żywopłot. W centrum podniesionego terenu, dostępnego po drewnianych schodach, okazała fontanna tryskająca wysokim słupem wody. Przed budynkami przechadzające się postacie.

W motywach architektonicznych i pejzażowych Szczecina oraz jego okolic w 2. połowie XIX wieku uwidoczniły się przemiany społeczne postępujące za rewolucją przemysłową. Wzrost znaczenia bogacącego się mieszczaństwa i jego aktywności w życiu zawodowym, społecznym, politycznym i kulturalnym spowodował pojawienie się w szczecińskiej architekturze budowli takich jak giełda, loża masońska, teatr miejski, ale także lokale gastronomiczne, zakłady lecznicze i wypoczynkowe sytuowane poza centrum aglomeracji, w lasach nad jeziorami. Cieszyły się one dużą popularnością wśród mieszkańców Szczecina, co spowodowane było modą na rekreację i kąpiele w bliskości natury. Uznaniem cieszył się szczególnie Lasek Arkoński, rekreacyjny obszar obfitujący w małe jeziora i potoki, w północno-zachodniej części miasta. Na terenie leśnego parku, w miejscu dawnego jeziora Martinsee mieści się obecnie słynne kąpielisko Arkonka. Tereny te wraz z zabudowaniami zakładu wodoleczniczego zilustrował między 1890 a 1910 rokiem A. Windel. Zakład prowadzący hydroterapię zimną wodą został założony w 1860 roku jako Viecksche Kaltwasserheilanstalt Eckerberg, zaś w latach siedemdziesiątych wykupiony i w 1886 roku reaktywowany przez ówczesnego właściciela tutejszych gruntów – Johannesa Quistorpa (1822–1899), szczecińskiego przedsiębiorcę, ziemianina oraz filantropa. W 1890 roku na terenie zakładu wzniesiono nowe budynki sanatorium fundacji im. Ernsta Moritza Arndta (1769–1860), na cześć niemieckiego pisarza i historyka. Zakład Stiftung Ernst-Moritz-Arndt-Haus przyjmował pod opiekę nerwowo i psychicznie chorych, z zaburzeniami przemiany materii, uszkodzeniami kręgosłupa oraz rekonwalescentów po ciężkich operacjach, głównie z Berlina. W 1927 roku przeprowadzono generalny remont zabudowy. Podczas drugiej wojny światowej została ona zniszczona, poza obiektem zwanym „Modrzewiowym Dworem”, wpisanym w 1983 roku do rejestru zabytków. Wykonana precyzyjnie litografia mało znanego autora przedstawia zakład wodoleczniczy jeszcze przed przebudową. Do jego odtworzenia prawdopodobnie posłużyła fotografia.

Małgorzata Peszko

magazyn