• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany

Grzebień dwudziestodwuzębny

  • oścień, narzędzie kolne
Grzebień dwudziestodwuzębny
474
34
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • kultura rybacka
  • kultura rybacka Pomorza Zachodniego
  • rybołówstwo > tradycyjne rybołówstwo
  • połów > połów ryb > połów węgorzy

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/E/150
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany
  • NazwaGrzebień dwudziestodwuzębny
  • Czas powstania1891 - 1910
  • Technikakucie, kowalska
  • Materiałżelazo; drut stalowy; materiał organiczny > materiał pochodzenia roślinnego > drewno
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 60 cm (wysokość)
      • 23 cm (szerokość)
  • Miejsce zebrania w terenienieznane
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Etnografii Pomorza
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

grzebień dwudziestodwuzębny. Grzbiet drewniany (na końcu uszkodzony), płaski, lekko wygięty. Z nabitymi 21 żelaznymi zębami. Zęby ostro zakończone, ułożone naprzemiennie dłuższy – krótszy, połączone żelaznym drutem. Na przedniej części grzbietu nasadzony najgrubszy i najdłuższy, lekko wygięty ząb, służący do zagarniania ryb. W ok. 1/3 jego długości, otwór, przez który przechodzi drut, łączący go z pozostałymi zębami. W grzbiecie 3 niewielkie otwory.

Występujące powszechnie na terenie całego Pomorza rybackie narzędzia kolne, należą do najstarszych i najpowszechniej stosowanych w tradycyjnym rybołówstwie. Zaliczamy do nich m.in. charakterystyczne dla niemieckiego rybołówstwa narzędzia w kształcie grzebienia, służące do połowu ryb żerujących przy dnie, w szczególności węgorzy. Łowiono nimi z łódki – siedzący blisko rufy rybak spuszczał pionowo w toń wodną narzędzie i dociskał je do dna, zagarniając ryby i nabijając je na ostro zakończone zęby. Narzędzia kolne, w tym grzebienie, były szkodliwe dla rybostanu – używane podczas tarła zaburzały populację ryb. W wielu przypadkach nabitym na zęby zwierzętom udawało się uciec, ale w następstwie ran chorowały i ostatecznie ginęły. Z tego powodu stosunkowo wcześnie pojawiły się regulacje prawne zakazujące połowów z zastosowaniem narzędzi kolnych. Na terenie państwa pruskiego zakaz taki obowiązywał już w 2. połowie XIX wieku, w Polsce od początku lat trzydziestych XX stulecia. W zbiorach Działu Etnografii Pomorza Muzeum Narodowego w Szczecinie znajduje się osiemnaście grzebieni. Jednym z nich jest pochodzący z przełomu XIX/XX wieku grzebień z drewnianym grzbietem z ostro zakończonymi zębami połączonymi drutem w celu wzmocnienia całej konstrukcji. Na przednią część grzbietu nasadzony jest najgrubszy i najdłuższy ząb, służący do zagarniania ryb.

Agnieszka Słowińska