Podwiązka

• Miejsce zebrania w terenienieznane
• Sposób nabyciazbiory Landesmuseum Stettin
• Odpowiedzialny działDział Etnografii Pomorza
• WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Wycięta w kształcie elipsy z czarnego ( pierwotnie) aksamitu, od spodu podbita białym , lnianym płótnem. Zdobiona na całej powierzchni haftem płaskim kladzionym w kolorach czerwonym, zielonym, żółtym i niebieskim oraz cekinami. Kompozycję stanowią trzy róże połączone drobnymi listkami, wśród których umieszczono cztery, małe, niebieskie kwiatki. Całość po obu stronach zamykają żółte tulipany o wydłużonym kształcie. Wokoło obszyta jest jedwabną wstążką, pierwotnie w intensywnym fiolecie. Zachował się ślad po kokardzie zdobiącej środek podwiązki. Brak wstążki/troczków podtrzymujących podwiązkę.

Podwiązka służąca do podtrzymywania pończochy lub długiej skarpety przed zsuwaniem się z nogi rzadko była widocznym elementem ubioru, a jeszcze rzadziej eksponowanym. Z taką sytuacją mamy do czynienia w stroju pyrzyckim, który w wielu elementach zaskakuje innowacyjnymi i indywidualnymi rozwiązaniami. Strój przerysowany w proporcjach i kolorystyce, dążący do zapełnienia każdej wolnej przestrzeni dekoracją, również podwiązki uczynił elementem zdobniczym. Podwiązki pyrzyczanek szyto z aksamitu (w tym przypadku czarnego), nadając im kształt elipsy o wymiarach około 30 × 7 centymetrów, którą dookoła obszywano jedwabną wstążką (intensywny fiolet). Całą powierzchnię podwiązek haftowano. W tym wypadku zastosowano haft płaski, kładziony w kolorach czerwonym, zielonym, żółtym niebieskim oraz cekiny. Kompozycją są kwiaty: róże, niezapominajki i najbardziej typowe dla wzornictwa pyrzyckiego tulipany, które w Niderlandach były symbolem bogactwa, pomyślności i szczęścia. Jako motywy dekoracyjne pojawiały się wszędzie tam, gdzie osiedlali się niderlandzcy koloniści, sprowadzani głównie do prac melioracyjnych. Praca czekała na nich na Pomorzu, Żuławach, Kociewiu, dlatego też tulipany są motywami zdobniczymi w Polsce Północnej, w innych regionach w zasadzie się ich nie spotyka. Pięknie haftowane podwiązki (z tulipanami, czy też bez nich) pyrzyczanki wiązywały kolorowymi troczkami pod kolanami, tuż ponad linią spódnicy. Do podwiązek centralnie doczepiona była jeszcze duża kokarda wykonana z jedwabnej wstążki.

Iwona Karwowska