• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany - Autor nieznany

Matryca do drukowania tkanin

  • matryca drukująca
Matryca do drukowania tkanin
594
127
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • farbowanie tkanin
  • farbiarstwo ludowe
  • ozdabianie tkanin
  • Pommersches Landesmuseum in Stettin (1927-1945) - kolekcja
  • drukarstwo tekstylne
  • druk na tkaninie

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/E/504
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany - Autor nieznany
  • NazwaMatryca do drukowania tkanin
  • Miejsce powstaniaPomorze Zachodnie, region historyczny (Europa)
  • Czas powstania1801 - 1900
  • Technikanabijanie
  • Materiałmosiądz; materiał organiczny > materiał pochodzenia roślinnego > drewno
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 4.4 cm (wysokość)
      • 23.6 cm (szerokość)
  • Miejsce zebrania w terenienieznane
  • Sposób nabyciapozyskanie własne
  • Odpowiedzialny działDział Etnografii Pomorza
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Matryca do drukowania tkanin, wyrób rzemieślniczy. Kształt wielokątny, symetryczny, nawiązujący do „indyjskiej” palmety. Wykonana z dwóch sklejonych ze sobą i dodatkowo zbitych gwoździami desek. W desce górnej, w miejscu jej największej szerokości, wyrobione niewielkie zagłębienia stanowiące uchwyt. W desce dolnej wypukły ornament, wykonany z nabitych w drewno mosiężnych sztyftów i blaszek. W górnej części wzór przypomina plecionkę, poniżej niej dwa symetryczne względem siebie elementy -  motyw tzw. paisley o kształcie mocno zakręconej w górnej części łezki. Pozostała przestrzeń wypełniona nieregularnymi kształtami – mocno stylizowanymi motywami roślinnymi. W czterech najbardziej wysuniętych krańcach matrycy wbite, po jednym gwoździku.

Drukarstwo tekstylne jest znaną od wieków techniką zdobienia tkanin. Drukowane materiały cieszyły się dużą popularnością, wynikającą, między innymi z tego, że umiejętnie naśladowały kosztowne materiały szlachetne, takie jak atłas czy brokat. W Europie Zachodniej od czasów średniowiecza panowała moda na tkaniny wschodnie. W wiekach średnich i w renesansie ceniono tekstylia z Bliskiego Wschodu, w okresie baroku i później popularnością cieszyły się materiały z Indii i Chin. Farbiarze tkanin, aby móc sprostać wymagającym gustom swoich klientów, musieli podążać za modą i dostosowywać do niej oferowane przez siebie wzory. Dlatego też wśród matryc drukarskich znaleźć można formy z ornamentem nawiązującym do wzornictwa dalekich kultur. W zbiorach etnograficznych Muzeum Narodowego w Szczecinie znajduje się matryca kształcie tzw. „indyjskiej” palmety, czyli stylizowanego, rozpostartego wachlarzowo liścia palmy. Wypełniona jest ułożonymi symetrycznie elementami dekoracyjnymi. Wśród nich znajduje się charakterystyczny motyw paisley, czyli wzór w kształcie zakręconej u węższego końca łezki. Symbolika wzoru nie jest do końca jasna, możliwe, że jego pierwowzorem był liść cyprysu uznawany w wierzeniach ludów wschodnich za symbol życia i wieczności, owoc mango lub migdał. Motyw paislay cieszył się wśród odbiorców drukowanych tkanin dużym powodzeniem, o czym świadczy fakt, że na matrycach występował w wielu odmianach.

Agnieszka Słowińska