Fotel z motywem wachlarza

• Miejsce zebrania w tereniezachodniopomorskie (Polska);Niemcy
• Sposób nabyciaprzekaz
• Odpowiedzialny działDział Etnografii Pomorza
• WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Fotel drewniany z wyplatanym siedzeniem. Konstrukcja ramowa. Oparcie fotela wysokie o trapezowym kształcie, ustawione pod kątem prostym z dwoma pionowymi, dekoracyjnymi szczebelkami opierającymi się na poziomej, u dołu ozdobnie wyciętej listwie. Na  szczycie oparcia dekoracja w postaci wachlarza, po jej bokach esowate ozdoby, poniżej prostokątna płaszczyzna, na której umieszczona jest data 1794 (liczby 17 i 94 rozdzielone stylizowanym drzewem iglastym o kształcie trójkąta). Poręcze wygięte. Tylne nogi proste, przednie - w górnej części ozdobnie wycinane, u dołu lekko wywinięte. Pomiędzy przednimi nogami łącząca je listwa, u dołu wycinana w kształt przypominający dekorację znajdującą się na szczycie oparcia. Siedzisko wyplatane z korzeni sosny w dwóch odcieniach, tworzących geometryczny wzór. Całość malowana farbą o kolorze brązowym z odcieniem czerwonego i zdobiona delikatną malaturą o motywie roślinnym (drobne białe kwiatki umieszczone na niebieskim tle). Wycięcia na przednich nogach i listwach podkreślone kolorami: niebieskim i pomarańczowym.

Fotele były tradycyjnymi meblami służącymi do siedzenia. Od krzeseł odróżniały je boczne poręcze (podłokietniki) oraz znacznie wyższe oparcie, przywodzące na myśl tron. Zdaniem etnografa Romana Reinfussa szersze rozpowszechnienie foteli wiąże się prawdopodobnie dopiero z okresem renesansu, kiedy krzesło ramowe typu sedia otrzymało dodatkowe oparcia boczne (…). Fotele najpierw pojawiły się w dworach szlacheckich i domach mieszczańskich, dopiero z czasem zaczęło po nie sięgać meblarstwo ludowe. Sprzęty zaopatrzone w tylne i boczne oparcia rozpowszechniły się przede wszystkim w izbach wiejskich zachodniej i północnej Europy. Na Pomorzu Zachodnim występowały fotele z siedziskami wyplatanymi z dartych korzeni drzew, wikliny, słomy bądź trzciny. Zdobiła je bogata malatura najczęściej o roślinnych motywach lub ornamentacja snycerska. W zbiorach etnograficznych Muzeum Narodowego w Szczecinie znajduje się fotel wykonany na terenie Pomorza Zachodniego, najprawdopodobniej w 1794 roku. Na rok wykonania wskazuje data umieszczona na zaplecku mebla. Fotel jest wyrobem stolarskim, rzemieślniczym (warsztat nieznany). Ma siedzisko misternie wyplecione z korzeni sosen w dwóch odcieniach. Zdobiony jest motywem wachlarza oraz ornamentem roślinnym złożonym z drobnych kwiatków. Do zbiorów MNS trafił jako przekaz ze zlikwidowanego w 1951 roku Muzeum Regionalnego w Białogardzie.

Agnieszka Słowińska