• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (kowal)

Miecz jednosieczny

  • broń, miecz
Miecz jednosieczny
898
173
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wczesne średniowiecze
  • militaria
  • miecznictwo
  • płatnerstwo

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/22233
  • Autor/Wytwórcanieznany (kowal)
  • NazwaMiecz jednosieczny
  • Czas powstania776 - 950
  • Technikakucie, zgrzewanie, tauszowanie, polerowanie
  • Materiałżelazo; mosiądz
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 94.9 cm (wysokość)
      • 4.23 cm (szerokość)
      • 1040 g (masa)
  • Kolekcjaśredniowiecze
  • Miejsce zebrania w terenieSzczecin (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Miecz o jednosiecznej głowni nieomal całkowicie zachowanej, z nielicznymi ubytkami korozyjnymi w partii sztychowej. Egzemplarz posiada nakładkę wysokowęglową nałożoną od strony ostrza na dwuwarstwową partię środkową. Trzpień mocno zwęża się ku głowicy. Jelec krótki i masywny z widoczną granią na bocznych powierzchniach, w rzucie z góry ma kształt łódkowaty. Głowica składa się z dwóch części. Jej podstawa podobna jest do jelca, a nakładka ma kształt trójkąta. Zarówno głowica jak jelec są zdobione w technice tauszowania (nabijania) z pasków stopu miedzi i cynku, ciasno spasowanych i wgrzanych w naciętą powierzchnię podkładu. 

Miecz żelazny, wybagrowany pod koniec XIX wieku podczas pogłębiania koryta Duńczycy, zachodniej odnogi Odry w pobliżu Wyspy Grodzkiej. W literaturze określany jako Szczecin I.

W budowie miecza wyróżnia się dwa podstawowe elementy: głownię i rękojeść. Głownię odkuwano wraz z trzpieniem, na którym osadzana była rękojeść. Głownia miecza Szczecin I jest jednosieczna – z ostrzem na jednym boku, uszkodzona w części sztychowej, czyli zakończeniu. Badania metaloznawcze ujawniły, że od strony ostrza miecz ma stalową, wysokowęglanową nakładkę wzmacniającą. Służył do zadawania ran ciętych.

Na trzpieniu wyodrębnionym z głowni osadzana była rękojeść składająca się z jelca, uchwytu i głowicy. Jelec jest elementem chroniącym dłoń, poprzecznym w stosunku do głowni. Miecz Szczecin I ma jelec krótki i masywny, łódeczkowato wygięty w dół, z granią widoczną na bocznych powierzchniach. Głowica ma także kształt trójkąta. Oba te elementy, jelec i głowica mają ślady zdobienia mosiądzem (stopem miedzi i cynku) techniką tzw. tauszowania, rodzajem inkrustacji polegającej na umieszczaniu metalowych aplikacji na powierzchni przedmiotu z innego metalu.

Ze względu na budowę rękojeści miecz Szczecin I zaliczony został to typu H w powszechnie stosowanej typologii norweskiego badacza broni Jana Petersena. Miecze tego typu, datowane na koniec VIII – połowę X wieku, charakteryzuje prosty i szeroki jelec oraz dwuczęściowa głowica. Znane są terenu całej Europy, ale przypuszcza się, że mogą mieć rodowód skandynawski.

Wymiary miecza: długość całkowita 94,9 cm; głownia: długość 79,0 cm, szerokość 4,23 cm, grubość 0,52 cm, waga 1040 g.

Sławomir Słowiński

magazyn