• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (rzemieślnik) - Słowianie

Kabłączek skroniowy

  • ozdoba, biżuteria, kabłączek skroniowy
Kabłączek skroniowy
1436
298
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wczesne średniowiecze
  • ozdoby
  • złotnictwo
  • wyposażenie > wyposażenie grobowe

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/20314/7
  • Autor/Wytwórcanieznany (rzemieślnik) - Słowianie
  • NazwaKabłączek skroniowy
  • Czas powstania951 - 1100
  • Technikazwijanie, wyklepanie
  • Materiałbrąz
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 2.5 cm (wysokość)
      • 2.3 cm (szerokość)
  • Kolekcjaśredniowiecze
  • Miejsce zebrania w terenieCedynia (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciabadania terenowe
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Brązowy kabłączek skroniowy z litego metalu z esowatym spłaszczonym uszkiem podwójnie zwiniętym w spiralę. Powierzchnia spatynowana, ciemnobrązowa.

Kabłączek skroniowy odkryty w 1979 roku podczas badań wykopaliskowych na cmentarzysku wczesnośredniowiecznym w Cedyni, w grobie zawierającym pochówek dziecka.

Kabłączek jest wykonany z drutu, z jednym końcem prosto ściętym, drugim uformowanym w esowate spłaszczone uszko zwinięte w dwie spirale. Kabłączki skroniowe były najbardziej charakterystyczną ozdobą głowy kobiet na terenie wczesnośredniowiecznej Słowiańszczyzny. Występowały na Pomorzy Zachodnim od VII do początków XIV wieku. W tym czasie współwystępowały ze sobą różne ich formy, od obręczy o obu końcach prosto ściętych, poprzez formy z jednym końcem uciętym, a drugim uformowanym w haczyk, w esowate uszko, po egzemplarze w dwoma końcami zwiniętymi w uszka. Do wykonania większości z nich wykorzystywano druty różnej grubości. Zdobienie takich okazów obejmowało jedynie wierzchnie części taśmowatych uszek.

Wyjątkowy typ stanowiły puste kabłączki, tzw. typu pomorskiego. Wyrabiane były z blaszek ze stopów metali kolorowych i formowane na rdzeniu, na przykład drewnianym, po usunięciu którego wewnątrz pozostawały puste. Powierzchnie blaszek, przed uformowaniem, były ozdabiane wątkami geometrycznymi, roślinnymi lub zwierzęcymi za pomocą matryc, stempli lub techniką grawerunku.

Kabłączki zaczepiane były na opaskach, tzw. czółkach lub chustach, w grupach po kilka – od najmniejszego najbliżej czoła. Niekiedy noszone były pojedynczo. Te charakterystyczne ozdoby kobiece odkrywane są sporadycznie w grobach mężczyzn lub, jak w przypadku Cedyni, w pochówkach dzieci. Należy przypuszczać, że są to dary grobowe składane zmarłym.

Ewa Górkiewicz-Bucka

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin