Pływak

• Kolekcjaśredniowiecze
• Miejsce zebrania w terenieKamień Pomorski (województwo zachodniopomorskie)
• Sposób nabyciabadania terenowe
• Odpowiedzialny działDział Archeologii
• WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Przedmiot wykonano z kawałka kory pochodzącej najprawdopodobniej z drzewa sosnowego. Zabytek ma wydłużony, owalny kształt o zaokrąglonym oraz ściętym końcu. Przedmiot uformowano za pomocą noża. Grzbiet oraz krawędzie zostały staranie ostrugane, natomiast dolna część pływaka jest naturalnie wklęsła odpowiadająca negatywowi pnia drzewa, z którego zdarto korę. Na obydwóch końcach znajdują się po dwa owalne otwory wywiercone czubkiem noża lub świdrem. Służyły one do mocowania lin połączonych bezpośrednio do sieci. Średnica otworów na końcu zaokrąglonym wynosi 0,5 cm, natomiast na końcu ściętym 0,8 cm. 

Jedną z głównych gałęzi gospodarki, jaką trudnili się mieszkańcy wczesnośredniowiecznego Kamienia był połów ryb – sieciowy i na wędkę. Informacji na temat technik połowu dostarczają przedmioty pozyskiwane w trakcie prac wykopaliskowych. Wśród nich są licznie występujące pływaki do sieci. Przedmioty te wykonywano głównie z kory drzew, takich jak sosna, dąb, topola czy brzoza. Pływak z Kamienia Pomorskiego wykonano z kawałka kory sosnowej. Ma wydłużony, owalny kształt o jednym końcu zaokrąglonym i drugim ściętym, na obydwóch znajdują się pary owalnych otworów wywierconych czubkiem noża lub świdrem, przez które przewlekano sznury przywiązywane następnie do górnej części sieci. Pływaki służyły do utrzymywania sieci na powierzchni wody, ułatwiały też jej lokalizację. W materiałach archeologicznych datowanych na wczesne średniowiecze znajdują się pływaki o różnych formach: trapezowate, okrągłe, wydłużone. Niekiedy na ich powierzchniach można zaobserwować tzw. merki – znaki informujące o przynależności sieci do konkretnego właściciela. Są to zwykle proste bądź ukośne kreski lub linie układające się w figury geometryczne. Znaki te często były dziedziczone z ojca na syna. Zdarzało się, że spadkobierca znaku wprowadzał drobne zmiany, dodając do starego wzoru kolejną kreskę czy kropkę. Współcześnie na niektórych łowiskach jeziornych oraz rzecznych stosuje się pływaki o beczułkowatych formach wykonanych z tworzywa sztucznego lub zwykłe plastikowe butelki. W niektórych z nich można znaleźć kartki z podstawowymi danymi osoby upoważnionej do korzystania z łowiska.

Grzegorz Durdyń