• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany - kultura wielbarska

Zapinka

  • zapinka
Zapinka
555
73
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zapinka
  • kultura wielbarska
  • wyposażenie
  • okres wpływów rzymskich
  • ozdoby

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/7081/1
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany - kultura wielbarska
  • NazwaZapinka
  • Miejsce powstaniaSiecie (województwo pomorskie)
  • Czas powstaniawczesny okres wpływów rzymskich
  • Technikaodlewanie
  • Materiałbrąz
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 3.3 cm (wysokość)
      • 4.2 cm (szerokość)
  • Kolekcjaokres przedrzymski, rzymski i wędrówek ludów
  • Miejsce zebrania w terenieSiecie (województwo pomorskie)
  • Sposób nabyciapozyskanie własne
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Zapinka (fibula) z brązu wariantu 28 wg typologii Almgrena. Fibula posiada typowy dla wariantu kapturek pokrywający od góry sprężynkę. Na kabłąku znajduje się plastyczny grzebyk.  Fibula jest zdobiona ornamentem rytym między grzebykiem a kapturkiem.

Zapinka z brązu ma charakterystyczny dla swojego typu element, tzw. kapturek. Jest to odpowiednio wyprofilowana osłona zakrywająca od góry sprężynkę. Zapinki takie tworzą osobną grupę konstrukcyjną, wywodzoną przez badaczy z terenów nadłabskich, datowaną na I–II wiek. Egzemplarz szczeciński odznacza się ponadto równie ważnym dla określenia chronologii detalem, jakim jest poziome plastyczne żeberko na wierzchniej stronie kabłąka, nazywane grzebykiem. Pomiędzy grzebykiem a kapturkiem widoczny jest ryty wątek ornamentacyjny. Zapinki, zwane też fibulami, nie były jedynie biżuterią. Pełniły funkcje czysto praktyczne służąc do spinania szat i łączenia różnych elementów odzieży. Przyczepiano nimi również kolie, które noszono na odzieży, a nie na szyi jak dzisiejsze naszyjniki. Kobiety zazwyczaj nosiły minimum dwie zapinki, najczęściej od dwóch do czterech. Zapinki są jednym z najważniejszych rodzajów zabytków okresu wpływów rzymskich. Dzielą się na wiele wariantów konstrukcyjnych, z których każdy ma swoją chronologię. Określony typ zapinki jest często elementem decydującym o datowaniu całego zespołu, np. grobowego. Prezentowana zapinka pochodzi z cmentarzyska kultury wielbarskiej w miejscowości Siecie, pow. słupski odkrytego przypadkowo wiosną 1897 roku w trakcie prac ziemnych. Archiwalia zachowane do dziś w Muzeum Narodowym w Szczecinie, dotyczące okoliczności odkrycia cmentarzyska oraz eksploracji obiektów, nie pozwalają na przyporządkowanie zabytków do konkretnych zespołów grobowych. Wiadomo jedynie, że cmentarzysko było birytualne, odkryto na nim zarówno groby ciałopalne, jak i szkieletowe. Jest to cecha właściwa obrzędowości ludności kultury wielbarskiej.

Bartłomiej Rogalski

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin