• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
kultura Maglemose; kultura Kongemose; kultura Ertebølle

Ostrze kościane ornamentowane

  • ostrze, sztuka mobilna
Ostrze kościane ornamentowane
845
175
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • mezolit
  • protoneolit
  • społeczności zbieracko-łowieckie
  • jeleniowate > jelenie
  • ornamenty
  • kultura duchowa
  • Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde (1824-1945) - kolekcja
  • Pommersches Landesmuseum in Stettin (1927-1945) - kolekcja
  • margle

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/22058
  • Autor/Wytwórcakultura Maglemose; kultura Kongemose; kultura Ertebølle
  • NazwaOstrze kościane ornamentowane
  • Czas powstania-9600 - -4100
  • Technikacięcie, skrobanie, struganie, gładzenie, rycie
  • Materiałkość jelenia
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 21.3 cm (wysokość)
      • 3 cm (szerokość)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • nazwa stanowiska, częściowo wytarty i nieczytelny dawny numer inwentarza:
    • DAMSDORF[...]
    • ; Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde (1824-1945)
  • Kolekcjaepoka kamienia
  • Miejsce zebrania w terenieNiezabyszewo (województwo pomorskie)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Ostrze wykonane z kości śródstopia jelenia poprzez ścięcie podłużnego jej fragmentu w połowie długości. Część pracująca ma kształt szpatułkowaty o zaokrąglonej, na skutek użytkowania, krawędzi. Poniżej znajduje się naturalne zagłębienie jamy szpikowej. Przeciwległy koniec tworzy okrągłą w przekroju podstawę. Zabytek pokryty jest pojedynczym pasmem ornamentu, składającym się z dwóch serii nacięć, które przebiega wzdłuż krawędzi części pracującej ku podstawie. Podwójne pasma ukośnych nacięć miejscami nakładają się na siebie tworząc wzór kratki lub jodełki. Ornament jest zatarty przy części pracującej na skutek użytkowania. W efekcie długotrwałego przebywania w torfowisku kość zmieniła kolor na lekko pomarańczowy.

Ostrze wykonane z kości śródstopia jelenia odkryto w Niezabyszewie, pow. bytowski. Jest to jeden z nielicznych przykładów sztuki z okresu mezolitu lub protoneolitu na Pomorzu (ok. 9600–4100 BC). Ostrze jest pokryte ornamentem składającym się z dwóch serii nacięć, częściowo nakładających się na siebie i tworzących kratę. Taki sposób zdobienia jest charakterystyczny dla społeczności łowiecko-zbierackich. Funkcja ornamentu pozostaje nieznana. Może być zwykłym zdobieniem, ale nie można wykluczyć głębszego znaczenia symbolicznego związanego z wierzeniami lub magią. Warto zaznaczyć, że ornament jest zatarty przy ostrzu, co sugeruje, że ostrze było w użyciu przez dłuższy czas. Ostrze z Niezabyszewa ma dość dobrze udokumentowaną historię. Odręczna notatka zachowana w archiwum Muzeum Narodowego w Szczecinie z dawnego Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde, datowana na 19 lipca 1895 roku, zawiera informację, że: Superintendent Neumann dał nam pewien piękny i rzadki grot włóczni wykonany z kości, który został mu przekazany przez nauczyciela jako dar dla naszego muzeum, a znaleziony został na farmie Skibbego w dole z marglem. Z notatki jednoznacznie wynika, że ostrze znaleziono w warstwie margla, jednakże brak informacji, czy było to znalezisko jednostkowe, czy może jest to część większego zespołu.

Michał Adamczyk

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin