• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
krąg kultur pól popielnicowych

Miecz antenowy

  • miecz
Miecz antenowy
723
89
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • woluty
  • skarby
  • uzbrojenie
  • znaleziska przypadkowe
  • torfy
  • Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde (1824-1945) - kolekcja
  • Pommersches Landesmuseum in Stettin (1927-1945) - kolekcja
  • Stralsund Museum (1859- ) - kolekcja

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/22122
  • Autor/Wytwórcakrąg kultur pól popielnicowych
  • NazwaMiecz antenowy
  • Miejsce powstaniaPomorze Zachodnie, kraina historyczna (Europa)
  • Czas powstaniaokoło -900 - -750
  • Technikaodlewanie, gięcie, skręcanie
  • Materiałbrąz
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 71 cm (wysokość)
      • 6 cm (szerokość)
      • 593 g (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • Wolkow 677
    • ; Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde (1824-1945)
  • Kolekcjaepoka brązu i wczesna epoka żelaza
  • Miejsce zebrania w terenieWołkowo (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Kompletnie zachowany miecz obosieczny z brązu, ze względu na formę rękojeści nazywany antenowym. Zabytek charakteryzuje się profilowanym, dwustożkowatym trzonem rękojeści, zwieńczonym parą spiralnych tarczek przylegających ściśle do kolca wystającego z podstawy głowicy. Prosta, wąska głownia o odłamanym czubku, profilowana podwójnymi struzinami, osadzona jest w dzwonowatym jelcu z mankietowatą podstawą. Powierzchnia ostrza w większości porowata.

Ten kompletnie zachowany miecz obosieczny został odlany z brązu prawie trzy tysiące lat temu. Uchwyt i głownię wykonano oddzielnie, co pozwalało na wymianę uszkodzonego elementu, pękniętego lub wyszczerbionego w trakcie walki. Z uwagi na parę dekoracyjnych spiralnych tarczek zamontowanych na szczycie profilowanej rękojeści okaz ten zalicza się do mieczy tzw. antenowych. Jest to jeden z najbardziej efektownych wyrobów, charakterystycznych dla późnego okresu epoki brązu. Z terenu obecnej Polski znane są co najmniej 34 takie miecze, z których aż 26 pochodzi z Pomorza. Co ważne, większość z nich wykonana została w miejscowych warsztatach. Generalnie uważa się, że miecze podobnie jak siekiery, maczugi, sztylety i noże nie były podstawową bronią wojownika w epoce brązu. Rolę pierwszoplanową najpewniej spełniała prostsza i tańsza do wykonania włócznia. Miecze służyły jako broń kłująco-sieczna, dłuższe egzemplarze przypuszczalnie nadawały się do walki konnej, a krótsze były użytkowane przez piechurów. Miecz z Wołkowa, datowany na V okres epoki brązu (lata ok. 900–750 BC), wchodził w skład skarbu złożonego z trzech mieczy brązowych. Depozyt odkryty w bagnie, prawdopodobnie w 1. połowie XIX wieku, trafił do zbiorów szczecińskiego Towarzystwa Historii Pomorza i Starożytności. W 1944 roku, w obliczu zagrożenia nadciągającym frontem, miecz antenowy został ewakuowany w głąb Niemiec, pozostałe dwa ukryto na miejscu. Zabytek powrócił do Szczecina dopiero w 2009 roku w efekcie polsko-niemieckiej wymiany dawnych zbiorów archeologicznych.

Dorota Kozłowska

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin