• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
krąg kultur pól popielnicowych; kultura łużycka

Miecz antenowy

  • miecz
Miecz antenowy
533
90
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • woluty
  • spirale
  • skarby
  • skarby > skarby siekańcowe
  • destrukcje intencjonalne
  • rytuały
  • znaleziska przypadkowe
  • głazy
  • Dohrn, Heinrich (1769 - 1852)
  • Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde (1824-1945) - kolekcja
  • Pommersches Landesmuseum in Stettin (1927-1945) - kolekcja
  • Stralsund Museum (1859- ) - kolekcja
  • cmentarzyska > cmentarzyska popielnicowe

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/22107/1
  • Autor/Wytwórcakrąg kultur pól popielnicowych; kultura łużycka
  • NazwaMiecz antenowy
  • Miejsce powstaniaPomorze Zachodnie, kraina historyczna (Europa)
  • Czas powstaniaokoło -900 - -750
  • Technikaodlewanie, gięcie, skręcanie, nacinanie, rytowanie
  • Materiałbrąz
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 52 cm (wysokość)
      • 5 cm (szerokość)
      • 342 g (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • 133
    • ; Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde (1824-1945)
    • 2. Napis:
    • 1962:201
    • ; Stralsund Museum (1859- )
  • Kolekcjaepoka brązu i wczesna epoka żelaza
  • Miejsce zebrania w terenieKlęskowo, część miasta (województwo zachodniopomorskie; Szczecin)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Miecz antenowy o wąskiej głowni, zachowanej w czterech częściach. Po obydwu stronach głowni biegną delikatne, podwójne strudziny. Czworokątny trzon rękojeści u podstawy ma dzwonowaty jelec. Głowica zaopatrzona jest w parę czterozwojowych ślimacznic. Krawędzie rękojeści zdobią drobne nacięcia.

Jest to bardzo interesujący okaz brązowego miecza antenowego. Charakteryzuje go wąska głownia, dzwonowaty jelec przy nasadzie rękojeści, którą wieńczy para spiralnych tarczek – tzw. antenek. Egzemplarz ten wyróżnia się wśród mieczy antenowych niespotykanym walcowatym zgrubieniem w środkowej części uchwytu. Zachowane ślady wskazują, że ostrze zostało niegdyś intencjonalnie połamane na pięć części. Być może miało to związek z jakimś rytuałem. Miecz wchodził w skład dość dużego skarbu datowanego na V okres epoki brązu (lata ok. 900–750 BC), który zawierał całe i pokawałkowane przedmioty: okucie pochwy mieczowej, siekierki, punce, sierpy, groty, rozmaite bransolety, różne naramienniki, zapinkę płytowatą, szczypczyki, małe kółka, tarczkę ozdobną, podwójny guz, przetyczkę z uprzęży końskiej, czop odlewniczy oraz fragment brązowego naczynia. Depozyt odkryto w 1833 roku w obrębie cmentarzyska popielnicowego kultury łużyckiej. Przedmioty z brązu znajdowały się w naczyniu glinianym spoczywającym obok głazu narzutowego. Zabytki zabezpieczył i przekazał następnie do zbiorów szczecińskiego Towarzystwa Historii Pomorza i Starożytności kupiec Dohrn z Klęskowa. W 1944 roku miecz oraz kilka innych znalezisk ze skarbu ewakuowano w głąb Niemiec, w celu ich zabezpieczenia przed zniszczeniami wojennymi. Do zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie powróciły dopiero w 2009 roku, w efekcie polsko-niemieckiej wymiany dawnych znalezisk archeologicznych. Miecze antenowe są charakterystyczne dla późnego okresu epoki brązu. Z obszaru Europy znanych jest około 180 egzemplarzy tego typu broni. Obszar jej licznego występowania obejmuje rozległe tereny od środkowej Italii przez południowe Niemcy i Szwajcarię po Niemcy północne, Pomorze oraz południową Skandynawię i Sambię (kraina historyczna Prus – obecnie w obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej).

Dorota Kozłowska

magazyn