• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
kultura nordyjska

Naszyjnik wieńcowaty typu Wendelring

  • ozdoba ciała, ozdoba obręczowa, naszyjnik
Naszyjnik wieńcowaty typu Wendelring
482
77
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • złotnictwo
  • obręcze
  • ornamenty
  • motywy > motywy punktowe
  • skarby
  • torfowiska
  • Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde (1824-1945) - kolekcja
  • Pommersches Landesmuseum in Stettin (1927-1945) - kolekcja
  • Stralsund Museum (1859- ) - kolekcja

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/22099
  • Autor/Wytwórcakultura nordyjska
  • NazwaNaszyjnik wieńcowaty typu Wendelring
  • Miejsce powstaniaNizina Północnoniemiecka, region geograficzny (Niemcy); Turyngia, kraj związkowy (Europa; Niemcy); Region Stołeczny (Dania); Zelandia, region (Dania); Dania Południowa, region (Dania); Götaland, kraina historyczna (Szwecja)
  • Czas powstaniaokoło -600 - -400
  • Technikakucie, rozklepywanie, gięcie, tordowanie
  • Materiałbrąz
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 3 cm (wysokość)
      • 22 cm (średnica)
      • 438 g (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • częściowo zatarte oznaczenie miejscowości i dawnego numeru inwentarzowego:
    • Doberphul, 409[…]
    • ; Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde (1824-1945)
    • 2. Napis:
    • 1962:194
    • ; Stralsund Museum (1859- )
  • Kolekcjaepoka brązu i wczesna epoka żelaza
  • Miejsce zebrania w terenieDobropole Pyrzyckie (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Naszyjnik wieńcowaty charakteryzują szerokie, sfałdowane skrzydełka o ostrych krawędziach. Uzyskano je poprzez rozkuwanie i długotrwałe rozklepywanie pręta, pierwotnie o kwadratowym przekroju. Był skręcany wokół własnej osi przy kilkukrotnej zmianie kierunku skrętu. Czworokątne zakończenia naszyjnika ozdobione ornamentem punktowym wieńczy haczykowate zapięcie. Zabytek zachował się w dwóch częściach

Tę wyjątkową ozdobę charakteryzują efektowne, szerokie skrzydełka o ostrych krawędziach. Uzyskano je poprzez rozkuwanie i długotrwałe rozklepywanie brązowego pręta, fantazyjnie skręconego następnie wokół własnej osi. Czworokątne zakończenia ozdobione ornamentem punktowym tworzą oryginalne haczykowate zapięcie. Naszyjnik wraz z analogiczną, ale nieco mniejszą obręczą, został wydobyty pod koniec XIX wieku z bagna torfowego. Znalezisko to interpretowane jest jako skarb. Mniejszy egzemplarz trafił tuż po odkryciu w prywatne ręce, natomiast większy do zbiorów dawnego Towarzystwa Starożytności w Szczecinie. W 1944 roku został wywieziony wraz z innymi cennymi zabytkami w głąb Niemiec i tam zabezpieczony przed grabieżą i zniszczeniem wojennym. Do Szczecina powrócił w 2009 roku, w efekcie polsko-niemieckiej wymiany dawnych zbiorów archeologicznych. Obręcz dobropolska, datowana na wczesną epokę żelaza, tj. okres halsztacki D (lata ok. 600/550–450/400 BC), należy do grupy okazałych naszyjników występujących od Turyngii po wyspy duńskie oraz południową Szwecję i zachodnią Polskę. Genetycznie wywodzą się one z nordyjskiego kręgu kulturowego – w Danii pojawiły się już w V okresie epoki brązu (lata ok. 900–750 BC), skąd z biegiem czasu rozprzestrzeniły się na inne tereny. Naszyjniki te, określane przez niektórych jako arcydzieła brązownictwa epoki żelaza, budzą podziw i zainteresowanie nie tylko ze względu na swój kształt, ale także aspekt technologiczny. Właściwie do 1964 roku niewiele było wiadomo o sposobie wytwarzania tych niezwykłych ozdób. Dopiero skomplikowane eksperymenty Artura Pietzscha dały odpowiedź na wiele pytań z tym związanych.

Dorota Kozłowska

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin