• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany

Puszka liturgiczna na komunikanty

  • sprzęt liturgiczny, przedmiot religijny, puszka
Puszka liturgiczna na komunikanty
412
70
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • kościoły > kościół św. Wojciecha (Szczecin)
  • religia (wierzenia) > chrześcijaństwo > protestantyzm
  • świątynie protestanckie w Szczecinie
  • hostia
  • motywy > motywy roślinne
  • motywy > plecionka (motyw zdobniczy)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/H/700
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany
  • NazwaPuszka liturgiczna na komunikanty
  • Miejsce powstaniaBerlin (Niemcy)
  • Czas powstania1899
  • Technikagięcie, granulacja, grawerowanie
  • Materiałzłoto; srebro
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 9.1 cm (wysokość)
      • 13 cm (średnica)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • ryty kursywą:
    • Bugenhagen=Gemeinde zu Stettin 1899
    • 2. Napis:
    • kursywą:
    • Friedr. Ebel entn. Wilh. Arnolt (...)gef. | 29.6.99.Berlin
    • 3. Punca:
    • ptak:
    • 80C
    • 4. Znak:
    • zamknięta korona:
    • 5. Punca:
    • niezidentyfikowany znak:
    • 6. Znak:
    • 7. Punca:
    • 8. Napis:
    • 9. Punca:
    • 10. Znak:
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działMuzeum Historii Szczecina
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Okrągła puszka liturgiczna na komunikanty, wykonana z pozłacanego srebra. Wieczko okrągłe, z podwójnym, niezdobionym kołnierzem. Na wieczku ryty motyw roślinny: przenikające się pnącza roślinne, u dołu, po prawej stronie schematyczny ptak z profilu, ze złożonym skrzydłem i zaznaczonymi na nim piórami oraz okrągłym, pustym w środku okiem, małym dziobkiem, zwróconym w lewą stronę, a także schematycznymi kończynami. Brzeg wieczka ze srebrnymi granulkami. Za nimi ryty kursywą napis w jednej linii: Bugenhagen=Gemeinde zu Stettin 1899. Na ściance szeroki, okrągły pas ze zdobieniem kwietnym. Na środku pasa, w okręgu wychodzącym nieco poza ornamentowany pas, czteropłatkowy kwiat z okrągłym środkiem. Podstawa puszki okrągła, profilowana, złożona z koncentrycznych, stopniowanych obramowań. Od spodu, na środku napis ryty kursywą w dwóch liniach: Friedr. Ebel entn. Wilh. Arnolt (...)gef. | 29.6.99.Berlin. Pomiędzy linijkami wybite wklęsłe punce: ptak, zamknięta korona, cyfra 80C oraz ostatnia niezidentyfikowana punca.

Datowana na 1899 rok, zdobiona grawerowanym motywem roślinnym, srebrna puszka na komunikanty ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie nie ma przypisanego autorstwa. Wiadomo jednak, że była własnością powstałej w tym samym roku nowej szczecińskiej gminy ewangelickiej, dla której kilka lat później wzniesiono świątynię przy ówczesnym Am Berliner Tor (obecnie pl. Zwycięstwa).

Neogotycki kościół poświęcony Janowi Bugenhagenowi, współzałożycielowi i organizatorowi Kościoła ewangelicko-luterańskiego na Pomorzu, wybudowano w cegle na planie prostokąta w latach 1906-1909. Autorem projektu był architekt berliński Jürgen Krӧger (1856-1928). Budynek został częściowo zniszczony pod koniec II wojny światowej. W 1947 roku przejęło go polskie duszpasterstwo garnizonowe, a w 1948, po usunięciu największych zniszczeń, jako kościół rzymskokatolicki uzyskał patronat św. Wojciecha.

Tego rodzaju pojemniki stanowią wyposażenie kościelne różnych wyznań i służą do rozdawania komunii podczas liturgii oraz przechowywania komunikantów, czyli małych hostii wypiekanych z mąki i wody, które po konsekracji stają się Komunią Świętą. Najczęściej przyjmują formę bogato zdobionego, a niekiedy wysadzanego kamieniami szlachetnymi kielicha z wieczkiem lub okrągłego puzderka i nazywane są ciborium. Mniejsze puszki, nazywane pyxis, używane są do transportu niewielkiej ilości komunikantów. Do dziś stosuje się zasadę, iż powinny być wykonane z metali szlachetnych, które są trwałe i nie korodują, a tym samym nie zanieczyszczają hostii. Zwraca się uwagę na to, by były pozłacane przynajmniej wewnątrz.

W przeciwieństwie do przekonania panującego w doktrynie katolickiej o rzeczywistej przemianie chleba i wina w ciało i krew Chrystusa podczas Eucharystii (transsubstancjacja), w wyznaniach protestanckich, takich jak ewangelicyzm, komunikant uznawany jest za ciało Chrystusa tylko podczas sprawowania Wieczerzy Pańskiej (konsubstancjacja), dlatego ich postaci eucharystyczne nie są przechowywane.

Małgorzata Peszko

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Historii Szczecina, ul. Księcia Mściwoja II 8, Szczecin