• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany

Guzek ażurowy

  • strój męski, akcesoria, ozdoba stroju, ozdoba
Guzek ażurowy
765
143
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • guzy > guz koszyczkowy
  • guzy > guz ażurowy
  • guzy
  • złotnictwo
  • wyroby jubilerskie
  • akcesoria
  • grapen
  • skarb
  • ozdoba stroju
  • ozdoba
  • akcesoria stroju męskiego
  • klejnoty > klejnoty rodzinne
  • patrycjat
  • patrycjusz
  • guzik

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/H/872/1
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany
  • NazwaGuzek ażurowy
  • Miejsce powstaniaPomorze Zachodnie, region historyczny (Europa)
  • Czas powstaniaprzełom XIV i XV wieku
  • Technikalutowanie, odlew
  • Materiałpozłacane; srebro
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 1.5 cm (wysokość)
      • 2.15 cm (średnica)
      • 6.05 g (masa)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działMuzeum Historii Szczecina
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Guz koszyczkowy, ażurowy w formie odlewanej kopułki imitującej filigranowy, perełkowy drut. Na wierzchołkach znajdują się wypustki, które zagięto i uformowano w oczka - prawdopodobnie służyć miały jako uchwyty blaszek. Wysoka czterolistna rozeta guza wykonana jest z taśmy z półkolistym guzkiem osadzonym w środku przylutowana jest do pierścienia z perełkowanego drutu za pomocą ośmiu ramion. Od spodu całość osadzono na okrągłej płytce z przylutowanym uszkiem do mocowania do odzieży.

Ozdoby średniowiecznego stroju pozornie tylko stanowiły jego element uzupełniający. W istocie były widomym znakiem zamożności i prestiżu użytkownika. W późnym średniowieczu modne stały się srebrne ozdoby w postaci naszywanych na odzież rozetek, plakietek, czy ażurowych guzów, zwanych też guzikami. Rzędy guzów z metali szlachetnych, ale także z mosiądzu, znajdowały się najczęściej na przedniej stronie stroju. Od XIV stulecia guzy służyły również do zapinania wąskich rękawów, coraz modniejszych w ubiorach żeńskich, jak i męskich. Ten rodzaj ozdób, wraz z innymi późnogotyckimi kosztownościami ze srebra odkryto w Szczecinie podczas prac wykopaliskowych na terenie Podzamcza. Pośród guziczków znalazł się między innymi ażurowy okaz koszyczkowy, w formie kopułki imitującej filigranowy, perełkowy drut, wykonany techniką odlewu, która polega na wlewaniu roztopionego meta¬lu do uprzednio przygotowanej formy z kamienia lub gliny. W pracy tej używano tygli – naczyń odlewniczych, w których na palenisku stapiał się metal oraz formy odlewniczej, w której metal zastygał. Elementy odlanych w formach przedmiotów były łączone techniką lutowania roztopionym metalem – tzw. lutem, który stapiał się z łączonymi fragmentami. Luty stosowane w złotnictwie oparte są przede wszystkim na srebrze.

Małgorzata Peszko

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Historii Szczecina, ul. Księcia Mściwoja II 8, Szczecin