Odznaka Medalu 40-lecia Polski Ludowej w postaci srebrzonego, oksydowanego krążka ze wstążką i przylutowanym uszkiem. Na awersie medalu w środku umieszczono wizerunek orła, a po obu jego stronach daty: 1944 i 1984. Nad orłem znajduje się rzymska cyfra: XL, a pod orłem napis: PRL. Daty połączone są z rzymską liczbą stylizowanymi kłosami zboża, a z napisem kołami zębatymi. Wszystkie elementy są wypukłe. Na rewersie medalu umieszczony jest wgłębiony kontur granic Polski, a w środku konturu napis w trzech wierszach: WALKA / PRACA / SOCJALIZM, pod napisem znajduje się gałązka oliwna. Wstążka medalu jest szerokości 32 mm, składająca się z dwóch pionowych pasków w środku w kolorze białym i czerwonym o szerokości 12 mm każdy i dwóch pasków po bokach o szerokości 4 mm koloru złotego. Wstążka zawieszona na kółku w formie rózg liktorskich o średn. 16 mm, przechodzącym przez uszko medalu.
Helena Kurcyusz (1914–1999), architektka i urbanistka, która w maju 1945 roku osiedliła się w Szczecinie, na trwale wpisując się w jego historię. Była między innymi delegatem Naczelnego Konserwatora Kraju do inwentaryzacji i zabezpieczenia zabytków, pierwszym urbanistą wojewódzkim i pracownikiem Wojewódzkiej Pracowni Urbanistycznej, a także nauczycielem akademickim na szczecińskiej architekturze.
Jako osoba o wielostronnej wiedzy i zainteresowaniach aktywnie udzielała się w życiu społecznym i kulturalnym Szczecina, współorganizując Klub „13 Muz”. W ciągu swojego życia Kurcyuszowa została uhonorowana licznymi wysokimi odznaczeniami i wyróżnieniami, wśród których znajdował się także prezentowany medal 40-lecia Polski Ludowej.
Ustanowiony ustawą z dnia 26 kwietnia 1984 roku w czterdziestą rocznicę powstania Polski Ludowej, w celu wyrażenia uznania dla wysiłku ludzi pracy w budowie i umacnianiu socjalistycznego państwa, rozwoju społeczno-gospodarczego i kultury narodowej, nadawany był w okresie od 22 lipca 1984 roku do 22 lipca 1985 roku za całokształt zasług w długoletniej, wyróżniającej się pracy zawodowej oraz działalności społeczno-politycznej.
Anna Lew-Machniak