• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
ZAK Eugeniusz (1884–1926) (rysownik)

Głowa (Autoportret)

  • rysunek
Głowa (Autoportret)
736
143
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • malarstwo współczesne
  • École de Paris
  • autoportrety
  • portrety en trois quarts
  • portrety męskie

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/SE-R/112
  • Autor/WytwórcaZAK Eugeniusz (1884–1926) (rysownik)
  • TytułGłowa (Autoportret)
  • NazwaAutoportret
  • Miejsce powstaniaPolska (Europa)
  • Czas powstania1920
  • Technikapastel, kredka
  • Materiałpapier
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 32 cm (wysokość)
      • 24 cm (szerokość)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Nalepka/naklejka:
    • Eugeniusz Zak | Głowa, 1920 | pastel / papier, 32 x 24 | Muzeum Narodowe - Szczecin
    • ; nieznany
    • 2. Sygnatura:
    • Eug. Zak
    • ; ZAK Eugeniusz (1884–1926)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Europejskiej 1800–1945
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Głowa mężczyzny w ujęciu 3/4, zwrócona w prawo, wzrok skierowany na wprost. Szerokie czoło, twarz pociągła, nos prosty, usta wyraźnie zarysowane. Ciemne włosy faliście okalają czoło. Widoczny fragnent ciemnego ubioru. Koloryt: tło szarawe, ze smugą bladego oranżu po lewej. Włosy i ubiór czarno-szare., modelunek twarzy - tony szare i blado oranżowe.

Eugeniusz Zak studiował w Paryżu i łączony jest z twórcami École de Paris. Ważną część twórczości artysty stanowią portrety. Zdecydowana większość z nich to wizerunki kobiet. Na tych tematycznie niezróżnicowanych pracach dobrze są widoczne przemiany stylistyczne zachodzące w twórczości artysty. W zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie znajduje się obraz Głowa męska (autoportret). To jeden z kilku autoportretów artysty. Mamy tu do czynienia najprawdopodobniej ze szkicem wykonanym pastelem na papierze, który posłużył do stworzenia Autoportretu z 1916 roku (namalowanego olejem na płótnie). Rysunek znajdujący się w Szczecinie został wykonany licznymi kreskami – dokładnymi, a jednocześnie dość pospiesznymi. Twarz jest obrysowana wyraźnym, grubym konturem. Włosy i ubiór ukazane są w tonacji czarnoszarej, z licznymi elementami koloru pomarańczowego. Artysta spogląda pewnym siebie wzrokiem – czystym i przenikliwym. W szkicu uwidacznia się pokłosie zainteresowań dziełami wielkich mistrzów, w tym przede wszystkim Leonarda da Vinci – to na tej podstawie Zak wypracował swój własny styl portretowania. Interesujące są różnice między pastelem a tym samym przedstawieniem wykonanym w technice olejnej. Wizerunek został powtórzony bardzo dokładnie, jednak kształty nabrały wyrazistości geometrycznej będącej efektem zainteresowań kubizmem. Widać to bardzo wyraźnie w sposobie przedstawienia włosów. Na pastelu widzimy fryzurę złożoną z pojedynczych włosów, na obrazie olejnym mamy do czynienia z czarną płaszczyzną, z falami układającymi się w formę przestrzenną niczym przedstawienie formy architektonicznej. Podobne zmiany widoczne są w stroju. Szara bluzka ze stójką w pastelowych barwach zamienia się w garnitur z białą koszulką i czerwonym szalem zarzuconym na szyję. Wszystko jest ukazane w sposób wyostrzony – utrwalona została dynamika nieustannego przeplatania przedstawienia poziomego i pionowego. Kształty i sposób operowania barwą bliski jest temu, co będzie popularnym przedstawieniem lat dwudziestych XX wieku w stylu artdecowskim. Zestawienie pastelu i olejnego obrazu sprawia wrażanie, jak gdyby dość realistyczny portret został przerobiony na nowoczesną formę.

Beata Małgorzata Wolska

magazyn