• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Tomaszewski, Marian (1904–1968)

Arka Noego

  • obraz
Arka Noego
384
0
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wojny
  • zwycięstwo
  • religia (wierzenia) > chrześcijaństwo > zmartwychwstanie
  • odrodzenie
  • odbudowa
  • pionierzy
  • modernizm

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/SE-M/641
  • Autor/WytwórcaTomaszewski, Marian (1904–1968)
  • TytułArka Noego
  • NazwaScena biblijna, alegoria
  • Miejsce powstaniaSzczecin (województwo zachodniopomorskie)
  • Czas powstania1946
  • Technikatempera
  • Materiałpapier
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • tm
    • ; Tomaszewski, Marian (1904–1968)
    • 2. Sygnatura:
    • Arka Noego
    • ; Tomaszewski, Marian (1904–1968)
    • 3. Napis:
    • 4. Sygnatura:
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Europejskiej 1800–1945
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Kompozycja barwna w kwadracie, przedstawiająca arkę w postaci domu z dachem dwuspadowym na kadłubie; ściana boczna podzielona na kwadraty z wpisanymi w nie zarysami ludzkich twarzy; po lewej stronie, w górze obrazu unoszą się trzy gołębie, jeden z zieloną gałązką w dziobie; u dołu i po bokach linearne zarysy fal.

Urodzony w Moskwie Marian Tomaszewski (1904–1968) rozpoczął naukę w rosyjskim gimnazjum, lecz po rewolucji październikowej przeniósł się z rodzicami do Polski. Matura w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim im. Juliusza Słowackiego w Lublinie (1926) umożliwiła przyszłemu malarzowi zatrudnienie w oświacie, z którą związał niemal całe życie zawodowe. Po uzyskaniu dyplomu na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych uczył rysunku w stołecznych szkołach średnich.

W okresie okupacji hitlerowskiej wrócił do Lubina, gdzie otrzymał funkcję instruktora na kursach plastycznych Janiny Miłosiowej (1896–1983), a później w niemieckiej Szkole Malarsko-Rysunkowej. Równolegle do działalności pedagogicznej Tomaszewski brał udział w podziemnym życiu kulturalnym. Po wyzwoleniu miasta tworzył zręby instytucji z Tymczasowym Zarządem Związku Zawodowego Artystów Plastyków, którego został prezesem.

Doświadczenia lubelskie wpłynęły na powierzenie mu misji organizacji życia artystycznego w Szczecinie, gdzie dotarł we wrześniu 1945 r. W Wojewódzkim Wydziale Kultury i Sztuki pełnił funkcję referenta do spraw plastyki, w lokalnym oddziale ZZAP – wiceprezesa, zakładał Towarzystwo Krzewienia Kultury na Pomorzu Zachodnim i Wolne Studium Sztuk Plastycznych (od 1947 r. Szkoła Sztuk Plastycznych, a od 1948 – Państwowe Ognisko Kultury Plastycznej), którego został kierownikiem.

Wspomnienia wojenne i pionierskie zaangażowanie stały się głównym tematem jego dzieł malarskich, jak w przypadku prezentowanej niewielkiej akwareli Arka Noego (1946). Inspirowana biblijną historią o wielkim potopie, sprowadzała ówczesną sytuację historyczną do uniwersalnej opowieści o odrodzeniu świata. Dzieło było odbierane jako jedna z licznych aluzji do konceptu Ziem Odzyskanych jako nowej Arkadii, które uczyniły z Tomaszewskiego postać ikoniczną dla szczecińskiego środowiska. Mimo powrotu artysty do Warszawy w 1951 roku, kontakty towarzyskie i zawodowe łączyły go z Pomorzem Zachodnim do końca życia.

Szymon Piotr Kubiak


magazyn